ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΨΥΧΗ;
Υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις σχετικά με την κόλαση που πηγάζουν από μια βασική παρανόηση της έννοιας της ψυχής. Πολλοί πιστεύουν ότι η Αγία Γραφή διδάσκει ότι ο άνθρωπος έχει αθάνατη ψυχή,[1] ωστόσο στις πάνω από 450 αναφορές της λέξης “ψυχή” στην Αγία Γραφή, δεν υπάρχει ούτε μια αναφορά ή νύξη ότι ο άνθρωπος έχει αθάνατη ψυχή. Ουσιαστικά, η Αγία Γραφή διδάσκει σαφέστατα ότι ο Θεός είναι “ο Βασιλιάς αυτών που βασιλεύουν και ο Κύριος αυτών που κυριεύουν, ο οποίος αυτός μόνος έχει την αθανασία” (Α΄ Τιμόθεο 6:15,16). Μπορούμε να έχουμε αθανασία μόνο αν ο Θεός μας τη δώσει, δεν αποτελεί μέρος της φύσης μας.
Η ιστορία της δημιουργίας του ανθρώπου στο εδάφιο Γένεση 2:7 μας δίνει τον ορισμό της ψυχής. “Και ο Κύριος ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο από χώμα της γης· και εμφύσησε στους μυκτήρες του πνοή ζωής και έγινε ο άνθρωπος σε ψυχή που ζει”[2]. Ο συνδυασμός του χώματος (φυσικό σώμα) και της “πνοής ζωής” (πνεύμα), δημιουργεί την ψυχή. Η ψυχή ουσιαστικά είναι ο πλήρης άνθρωπος, και ο όρος ‘ψυχή’ χρησιμοποιείται επανειλημμένα τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη για έναν άνθρωπο ή για τη ζωή.[3] Όταν κάποιος πεθάνει, συμβαίνει το αντίστροφο: η πνοή ζωής επιστρέφει στον Θεό, το σώμα γίνεται πάλι χώμα και η ψυχή παύει να υπάρχει. “Αν βάλει την καρδιά Του επάνω στον άνθρωπο, θα σύρει στον εαυτό του το πνεύμα του και την πνοή του· κάθε σάρκα θα εκπνεύσει μαζί, και ο άνθρωπος θα επιστρέψει στο χώμα” (Ιώβ 34:14,15).[4]
Επίσης, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι “η πνοή της ζωής” ή το πνεύμα είναι μια νοήμονα οντότητα, δηλαδή “ο πραγματικός εσωτερικός άνθρωπος” που υπάρχει ανεξάρτητα από το σώμα. Αυτή η θεωρία προέρχεται από την αρχαία Ελληνική φιλοσοφία και εμφυτεύτηκε στη χριστιανική θεολογία, αλλά είναι ξένη προς τις διδαχές της Αγίας Γραφής. Η έννοια της ψυχής στην Αγία Γραφή είναι ολόκληρο το άτομο: το σώμα, ο νους, η καρδιά, τα συναισθήματα, η προσωπικότητα, η συνείδηση, αυτό που αναζητά τον Θεό ή Τον απορρίπτει. Ο απόστολος Πέτρος μιλώντας για την ανάσταση του Χριστού κατέστησε σαφές ότι αναστήθηκε η ψυχή Του και όχι μόνο το σώμα Του. “Ο Δαβίδ μίλησε για την ανάσταση του Χριστού, ότι η ψυχή του δεν εγκαταλείφθηκε στον Άδη (στον τάφο) ούτε η σάρκα του είδε φθορά” (Πράξεις 2:31). Όταν κάποιος πεθαίνει (ο πρώτος θάνατος) η ψυχή (ο άνθρωπος) κοιμάται στον τάφο,[5] περιμένοντας την ανάσταση. Η ανάσταση είναι η έγερση της ψυχής από τον τάφο. Στην περίπτωση των ασεβών, η αναστημένη ψυχή θα καταστραφεί στην κόλαση.
“Ο Κύριος φυλάττει όλους εκείνους που τον αγαπούν· θα εξολοθρεύσει δε όλους τους ασεβείς” (Ψαλμοί 145:20). “Λίγο ακόμα και ο ασεβής δεν θα υπάρχει πλέον· και θα ζητήσεις τον τόπο του, και δεν θα βρεθεί... οι ασεβείς, όμως, θα εξολοθρευτούν... θα διαλυθούν σαν καπνός” (Ψαλμοί 37:10,20). “Αυτοί που πολεμούν εναντίον σου θα γίνουν ένα τίποτε, και σαν εξουθένωμα” (Ησαΐας 41:12). “Εξολόθρευσες τον ασεβή· εξάλειψες το όνομά τους στον αιώνα του αιώνα... η μνήμη τους χάθηκε μαζί τους... Αυτός θα κρίνει την οικουμένη με δικαιοσύνη” (Ψαλμοί 9:5-8). Αυτά τα εδάφια και πολλά άλλα, υπογραμμίζουν την ολοκληρωτική εξάλειψη εκείνων που θα καταστραφούν και δεν γίνεται νύξη για κάποια εσωτερική πνευματική οντότητα που θα συνεχίσει να ζει.
Το ότι “ο Θεός μόνο έχει την αθανασία” σημαίνει ότι είναι η πηγή της ζωής. Επομένως δεν υπάρχει μια ανεξάρτητη αθάνατη ψυχή αποχωρισμένη από τον Θεό - η ψυχή πρέπει συνεχώς να λαμβάνει ζωή από τον Θεό αλλιώς παύει να υπάρχει. Είναι αδιανόητο ότι ο Θεός συνεχίζει να δίνει ζωή σε ψυχές που είναι αιώνια αποχωρισμένες από Εκείνον στην κόλαση. Στην Αποκάλυψη 14:10 διαβάζουμε ότι οι αμετανόητοι αμαρτωλοί θα κατακαίγονται από “φωτιά και θειάφι μπροστά στους άγιους αγγέλους και μπροστά στο Αρνίο”, όχι κάπου μακριά απ’ Αυτόν.
Συνέχισε στη επόμενη παράγραφο: ΜΙΑ ΠΡΑΞΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ
[1] Κάποιοι ισχυρίζονται ότι, επειδή ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο κατά την εικόνα Του, ο άνθρωπος θα πρέπει να έχει αθάνατη ψυχή. Ωστόσο, η Αγία Γραφή δεν προσδιορίζει τι σημαίνει το να πλαστεί ο άνθρωπος σύμφωνα με την εικόνα του Θεού. Στην πραγματικότητα, ο άνθρωπος δεν συμμερίζεται αρκετά βασικά χαρακτηριστικά του Θεού, όπως π.χ. την παντοδυναμία, την πανταχού παρουσία και την παντογνωσία. Άρα είναι αυθαίρετο να διαλέξουμε ένα χαρακτηριστικό του Θεού, π.χ. την αθανασία Του και να επιμένουμε κατηγορηματικά ότι το ‘κατ’ εικόνα Θεού’ σημαίνει αθανασία, ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι ο Θεός λέει πως μόνο Εκείνος έχει αθανασία (Α΄ Τιμόθεο 6:16).
[2] Η Εβραϊκή λέξη Νεφές είναι η ίδια λέξη που χρησιμοποιείται επανειλημμένως στην Παλαιά Διαθήκη για την ψυχή.
[3] Για παράδειγμα, “Προλαβαίνει την ψυχή του (ανθρώπου) από τον λάκκο, και τη ζωή του από το να διαπεραστεί από ρομφαία. Πάλι, τιμωρείται με πόνους επάνω στο κρεβάτι του, και το πλήθος των κοκάλων του, με πόνους δυνατούς· ώστε η ζωή του αποστρέφεται το ψωμί, και η ψυχή του το επιθυμητό φαγητό” (Ιώβ 33:19,20). “Και θα πω στην ψυχή μου: Ψυχή μου, έχεις πολλά αγαθά αποταμιευμένα για πολλά χρόνια· αναπαύου, φάε, πιες, ευφραίνου” (Λουκάν 12:19).
[4] Βλ. επίσης Εκκλησιαστής 12:6,7.
[5] Ο απόστολος Παύλος, αναφερόμενος στους ανθρώπους που θα αναστηθούν, τους αποκαλεί εκείνους που “έχουν κοιμηθεί” (Α΄ Θεσσαλονικείς 4:13). Όταν ο Στέφανος λιθοβολήθηκε, “κοιμήθηκε” (Πράξεις 7:60). Ο Χριστός, αναφερόμενος στον Λάζαρο, είπε: “Ο Λάζαρος, ο φίλος μας, κοιμήθηκε· αλλά πηγαίνω για να τον ξυπνήσω”. Οι μαθητές απάντησαν: “Αν κοιμήθηκε, θα σωθεί. Ο Ιησούς, όμως, είχε πει για τον θάνατό του· εκείνοι, όμως, νόμισαν ότι λέει για την κοίμηση του ύπνου. Τότε, λοιπόν, ο Ιησούς είπε σ’ αυτούς ανοιχτά: Ο Λάζαρος πέθανε” (Ιωάννην 11:11-14). Ο Δανιήλ αποκαλύπτει το που κοιμούνται: “Και πολλοί απ’ αυτούς που κοιμούνται μέσα στο χώμα της γης, θα σηκωθούν, οι μεν σε αιώνια ζωή, οι δε σε ονειδισμό και αιώνια καταισχύνη” (Δανιήλ 12:2). Ο Χριστός κατέστησε σαφές ότι το να “κοιμούνται μέσα στο χώμα” ταυτίζεται με το να βρίσκονται στον τάφο: “Έρχεται ώρα, κατά την οποία, όλοι εκείνοι που είναι μέσα στα μνήματα, θα ακούσουν τη φωνή του (δηλαδή του Υιού του ανθρώπου)· και θα βγουν έξω εκείνοι που έπραξαν τα αγαθά, σε ανάσταση ζωής· εκείνοι δε που έπραξαν τα φαύλα, σε ανάσταση κρίσης” (Ιωάννην 5:28,29).