Κάποια στιγμή της ζωής του κάθε άνθρωπος αναρωτιέται την πιο φορτική και σημαντική όλων των ερωτήσεων: «Γιατί υπάρχουν το κακό και τα δεινά»;
Η απάντηση στην ερώτηση αυτή απασχολούσε πολλούς φιλοσόφους κατά την πάσα των αιώνων. Η προσπάθειά τους να την απαντήσουν οδήγησε σε διάφορα πορίσματα και απόδοση ευθύνης για την ύπαρξη του κακού.
Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να κατηγοριοποιήσουμε/γενικεύσουμε όλο το φάσμα της ανθρώπινης σκέψης σε τέσσερις επεξηγήσεις για την ύπαρξη του κακού:
- Ηθικός νατουραλισμός ή ηθική φυσιοκρατία (η άποψη των αθεϊστών). Υποστηρίζει ότι το κακό με την έννοια της ηθικής δεν υπάρχει. Το μόνο που υπάρχει είναι η φυσική εξέλιξη. Η ταλαιπωρία και τα βάσανα είναι μέρος αυτής της διαδικασίας και είναι απαραίτητα για την πρόοδο των δυνατών και τον αφανισμό των αδυνάτων.
- Πανθεϊσμός (η άποψη ύπαρξης του Θεού σε όλα ως «όλο», φύση και Θεός είναι ένα). Αναφέρει ότι δεν υπάρχει προσωπικός Θεός, αλλά ότι η ίδια η φύση και οι φυσικές διεργασίες της ζωής απαρτίζουν μια απρόσωπη θεϊκή δύναμη. Το κακό θεωρείται ως παράγοντας εξισορρόπησης στη φύση και τα δεινά ως μια αναπόφευκτη διαδικασία του κύκλου της ζωής. Όπως και στον νατουραλισμό, δεν υπάρχει κάτι άλλο πέραν της φυσικής εξέλιξης.
- Προκαθορισμένος θεϊσμός (η άποψη του ελέγχου). Αναφέρει ότι το κύριο χαρακτηριστικό του Θεού είναι η εξουσία και βασικός σκοπός Του ο έλεγχος. Ο Θεός προκαθορίζει όλα τα γεγονότα και οι άνθρωποι είναι απλώς τα αντικείμενα πάνω στα οποία ενεργεί. Συνεπώς το κακό και τα δεινά επιτάσσονται από τον Θεό σύμφωνα με την κυριαρχική Του επιθυμία.
- Φιλάνθρωπος θεϊσμός (η άποψη των σχέσεων). Υποστηρίζει ότι το βασικό χαρακτηριστικό του Θεού είναι η αγάπη και βασικός σκοπός Του είναι να ανταποδώσουμε εθελοντικά την αγάπη Του. Συνεπώς, το κακό και τα δεινά είναι ουσιαστικά η κακομεταχείριση της ελεύθερης βούλησης ενάντια στην αγάπη.
Η εξήγηση που υποστηρίζεται στην Αγία Γραφή
Η Αγία Γραφή ξεκάθαρα διδάσκει την τέταρτη επιλογή, υποστηρίζοντας ότι η αγάπη είναι η θεμελιώδης ουσία της ταυτότητας του Θεού.
Το συμπέρασμα αυτό εκπορεύεται βάση της λογικής προϋπόθεσης ότι «ο Θεός είναι αγάπη», ότι ο Θεός είναι ένα κοινωνικό ον, ότι η ίδια Του η ύπαρξη ορίζεται από μια δυναμική ροή δούναι και λαβείν.
Συνεπάγεται επίσης ότι αν η αγάπη είναι η ουσία του χαρακτήρα του Θεού, τότε η αγάπη θα πρέπει να είναι σκοπός του Θεού για εμάς.
Αυτό υπαγορεύει την παραχώρηση της ελεύθερης βούλησης σε εμάς, κυριολεκτικά την ένταξή της στο σύστημα της ζωής, ώστε να μπορέσει να «συμβεί» η αγάπη.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι καθώς αναζητούμε την απάντηση στο ερώτημα της ύπαρξης του κακού αναδύεται μια λογική εξίσωση τριών μελών:
Ο κίνδυνος της ελευθερίας
Ο κίνδυνος που εμπεριέχεται στην ελευθερία ως ιδανικό της αγάπης είναι ότι οι ελεύθεροι ηθικοί παράγοντες μπορούν να επιλέξουν τον εγωκεντρισμό αντί για την υπερβάλλουσα δυνατότητα για αγάπη.
Ο Θεός ζει μέσα σε αυτόν τον κίνδυνο, όπως και εμείς.
Στη Βιβλική σκέψη το κακό δεν είναι μια αιώνια αρχή, έμφυτη και απαραίτητη στις λειτουργίες της πραγματικότητας, ούτε θέλημα Θεού.
Αντιθέτως, το κακό είναι προϊόν ενός προσωπικού, ελεύθερου ηθικού παράγοντα που πήγε στραβά, αρχικά με τους αγγέλους και ύστερα με τους ανθρώπους.
Μιλώντας για το κακό στον κόσμο μας ο Χριστός αναφέρει: «ένας εχθρός άνθρωπος το έκανε» (Κατά Ματθαίον 13:28).
Με άλλα λόγια, πηγή του κακού στον κόσμο δεν είναι ο Θεός. Αντιθέτως, είναι ο Σατανάς, με την ανθρώπινη συγκατάθεση και συνεργασία.
Με αυτήν ο Σατανάς, ο οποίος είναι ενάντια στην αγάπη, υπάρχει στον κόσμο μας: «α, τoύτo βρήκα μoνάχα· ότι o Θεός έκανε τoν άνθρωπo ευθύ, αλλ’ αυτoί επιζήτησαν πoλλoύς λoγισμoύς» (Εκκλησιαστής 7:29)[1].
Το σχέδιο του Θεού
Μελετώντας την Αγία Γραφή παρατηρούμε ότι οτιδήποτε αγνό, αγαπητό, απελευθερωτικό, μεγαλόψυχο, θεραπευτικό, γαλήνιο, χαρούμενο, και όμορφο πηγάζει από τις αρχές της βασιλείας του Θεού.
Αυτό μας φέρνει στο τελευταίο σημείο της λογικής της Αγίας Γραφής σχετικά με το κακό. Παρατηρούμε πως επειδή το κακό είναι θεμελιωδώς αντίθετο στον χαρακτήρα του Θεού και στις φυσικές λειτουργίες της αγάπης Του, είναι προσωρινό και τελικά θα εξαλειφθεί.
«Eπειδή, oι πoνηρευόμενoι θα εξoλoθρευτoύν· εκείνoι, όμως, πoυ πρoσμένoυν τoν Kύριo, αυτoί θα κληρoνoμήσoυν τη γη» (Ψαλμοί 37:9).
«Δεν θα κακoπoιoύν oύτε θα φθείρoυν σε όλo τo άγιό μoυ βoυνό· επειδή, η γη θα είναι πλήρης τής γνώσης τoύ Kυρίoυ, όπως τα νερά σκεπάζoυν τη θάλασσα» (Ησαΐας 11:9).
Η τελική νίκη
Βρισκόμαστε σε έναν πόλεμο μεταξύ του καλού και του κακού. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο Ουράνιος Πολεμιστής που έχει αποσταλεί με αλήθεια και αγάπη να μας σώσει.
Το σχέδιο του Θεού για την εξολόθρευση του κακού και την αποκατάσταση της ανιδιοτελούς αγάπης στην ανθρώπινη καρδιά ως τη μοναδική αρχή της ύπαρξής του είναι βέβαιο ότι θα επιφέρει μια τελική και ολοκληρωτική νίκη.
Διάβασε επίσης:
Θάνατος, πόνος και ο Θεός αγάπης
[1] Διάβασε Ησαΐα 14:15-17, Αποκάλυψη 12:12, Α’ Πέτρου 5:8 και Προς Ρωμαίους 1:28-32, για να ανακαλύψεις ότι το κακό, η καταπίεση, η υποδούλωση, η προκατάληψη, το μίσος, η βία, η κακοποίηση και οτιδήποτε αντίθετο προς την αγάπη, πηγάζει από τις αρχές της βασιλείας του Σατανά.
Στη συνέχεια, διάβασε Ιακώβου 1:17 και Προς Γαλάτας 5:22-23 για να ανακαλύψεις πως ο,τιδήποτε αγνό, αγαπητό, απελευθερωτικό, μεγαλόψυχο, θεραπευτικό, γαλήνιο, χαρούμενο, και όμορφο πηγάζει από τις αρχές της βασιλείας του Θεού.
