Η Εμπειρία της Σωτηρίας και το Παρόν
Με το αίμα του Χριστού που φέρνει καθαρισμό, δικαίωση και αγιασμό, ο πιστός «είναι νέον κτίσμα, τα αρχαία παρήλθον, ιδού τα πάντα έγειναν νέα» (Β΄Κορ. ε΄17).
Μια Κλήση για Ζωή και Αγιασμό. Η σωτηρία περιλαμβάνει τη διαβίωση καθαγιασμένης ζωής με βάση ό,τι ο Χριστός επιτελέσε στο Γολγοθά. Ο Απόστολος Παύλος κάλεσε τους πιστούς να διάγουν μια ζωή αφιερωμένη στην αγιότητα και ηθική διαγωγή (Α΄Θεσ. δ΄7). Για να είναι ικανοί να έχουν την εμπειρία του αγιασμού, ο Θεός έδωσε στους πιστούς «το πνεύμα της αγιωσύνης» (Ρωμ. α΄4). Ο Απόστολος Παύλος λέει: «Διά να δώση εις εσάς [ο Πατήρ] κατά τον πλούτον της δόξης αυτού να κραταιωθήτε εν δυνάμει διά του Πνεύματος αυτού εις τον εσωτερικόν άνθρωπον, διά να κατοικήση ο Χριστός διά της πίστεως εν ταις καρδίαις υμών» (Εφεσ. γ΄16,17).
Σαν νέα κτίση, οι πιστοί έχουν νέες ευθύνες. Ο Απόστολος Παύλος λέει: «Καθώς παρεστήσατε τα μέλη σας δούλα εις την ακαθαρσίαν και εις την ανομίαν προς την ανομίαν, ούτω τώρα παραστήσατε τα μέλη σας δούλα εις την δικαιοσύνην προς αγιασμόν» (Ρωμ. ς΄19). Τώρα πρέπει να ζούμε «κατά το Πνεύμα» (Γαλ. ε΄25).
Οι πλήρεις Πνεύματος πιστοί δεν περπατούν κατά τη σάρκα αλλά κατά το Πνεύμα (Ρωμ. η΄1,4). Μεταβάλλονται «επειδή το φρόνημα της σαρκός είναι θάνατος, το δε φρόνημα του Πνεύματος, ζωή και ειρήνη» (Ρωμ. η΄6). Διά του Πνεύματος του Θεού αυτοί δεν είναι της σάρκας αλλά του Πνεύματος (Ρωμ. η΄9).
Ο ύψιστος σκοπός μιας ζωής πλήρους Πνεύματος είναι να αρέσει στο Θεό (Α΄Θεσ. δ΄1). Ο Απόστολος Παύλος λέει ότι αγιασμός είναι το θέλημα του Θεού. Γι’ αυτό «να απέχησθε από της πορνείας» και «να μη υπερβαίνη τις και αδική τον αδελφό αυτού εις το πράγμα τούτο … Διότι ο Θεός δεν εκάλεσεν ημάς προς ακαθαρσίαν, αλλά προς αγιασμόν» (Α΄Θεσ. δ΄3,6,7).
Η Εσωτερική Αλλαγή. Κατά τη Δευτέρα Παρουσία θα μεταλλαχθούμε στο σώμα. Αυτό το φθαρμένο θνητό σώμα θα ενδυθεί την αθανασία (Α΄Κορ. ιε΄51-54). Ωστόσο, οι χαρακτήρες μας πρέπει να υπαχθούν στη μεταμόρφωση για να ετοιμασθούν για τη Δευτέρα Παρουσία.
Η μεταμόρφωση του χαρακτήρα εμπεριέχει τη διανοητική και πνευματική όψη της εικόνας του Θεού, όπου «ο εσωτερικός [άνθρωπος] ανανεούται καθ’εκάστην ημέραν» (Β΄Κορ. δ΄16, Ρωμ. ιβ΄2). Κάθε πιστός Χριστιανός μεταβάλλεται από δόξα σε δόξα, μέχρι που, κατά τη Δευτέρα Παρουσία, η μεταμόρφωσή του θα ολοκληρωθεί κατά την εικόνα του Θεού.
1. Η ανάμιξη του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος. Μόνο ο Δημιουργός μπορεί να επιτελέσει το δημιουργικό έργο της μεταμόρφωσης της ζωής μας (Α΄Θεσ. ε΄23). Ωστόσο, δεν κάνει τίποτε χωρίς τη συμμετοχή μας. Πρέπει να τοποθετηθούμε στην ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, που θα το κατορθώσουμε προσβλέποντας στο Χριστό. Καθώς φέρουμε στη σκέψη μας τη ζωή του Χριστού, το Άγιο Πνεύμα αποκαθιστά τις φυσικές, διανοητικές και πνευματικές ικανότητες (Τίτον γ΄5). Το έργο του Αγίου Πνεύματος αποκαλύπτει το Χριστό και μας αποκαθιστά στην εικόνα Του (Ρωμ. η΄1-10).
Ο Θεός επιθυμεί να ζει με το λαό Του. Επειδή υποσχέθηκε «θέλω κατοικεί εν αυτοίς» (Β΄Κορ. ς΄16, ΑΊωάν. γ΄24, δ΄12), γι’αυτό ο Απόστολος Παύλος μπόρεσε να πει: «Ο Χριστός ζη εν εμοί» (Γαλ. β΄20, Ιωάν. ιδ΄23). Η καθημερινή διαμονή του Δημιουργού ανανεώνει το εσωτερικό των πιστών (Β΄Κορ. δ΄16) με την ανακαίνιση της διάνοιάς τους (Ρωμ. ιβ΄2, Φιλιπ. β΄5).
2. Μετέχοντας στη θεία φύση. «Εδωρήθησαν εις ημάς αι μέγισται και τίμιαι επαγγελίαι» από το Χριστό, οι οποίες αποτελούν εχέγγυο της θείας δύναμής Του για να ολοκληρώσει τη μεταμόρφωση του χαρακτήρα μας (Β΄Πέτρ. α΄4). Αυτή η πρόσβαση στη θεία δύναμη επιτρέπει να προσθέσετε επιμελώς «εις την πίστιν σας την αρετήν, εις δε την αρετήν την γνώσιν, εις δε την γνώσιν την εγκράτειαν, εις δε την εγκράτειαν την υπομονήν, εις δε την υπομονήν την ευσέβειαν, εις δε την ευσέβειαν την φιλαδελφίαν, εις δε την φιλαδελφίαν την αγάπην» (Β΄Πέτρ. α΄5-7). Και συνεχίζει ο Απόστολος Πέτρος: «Εάν ταύτα υπάρχωσιν εις εσάς και περισσεύωσι, σας καθιστώσιν ουχί αργούς ουδέ ακάρπους εις την επίγνωσιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Επειδή εις όντινα δεν υπάρχουσι ταύτα, τυφλός είναι» (Β΄Πέτρ. α΄8,9)
α. Μόνο μέσω του Χριστού. Εκείνο που μεταμορφώνει τους ανθρώπους στην εικόνα του Δημιουργού τους είναι να ενδυθούν τον Κύριο Ιησού Χριστό ή να γίνουν μέτοχοί Του (Ρωμ. ιγ΄14, Εβρ. γ΄14), «διά λουτρού παλιγγενεσίας και ανακαινίσεως του Αγίου Πνεύματος» (Τίτ. γ΄5). Είναι η τελειοποίηση της αγάπης του Θεού μέσα μας (Α’ Ιωάν. δ΄12). Εδώ υπάρχει ένα μυστήριο παρόμοιο με εκείνο της ενσάρκωσης του Υιού του Θεού. Όπως το Άγιο Πνεύμα κατέστησε δυνατόν ο Θεός Χριστός να λάβει συμμετοχή στην ανθρώπινη φύση, έτσι το Άγιο Πνεύμα καθιστά σε μας δυνατόν να λάβουμε συμμετοχή στα γνωρίσματα του θείου χαρακτήρα. Αυτή η προσέγγιση στη θεία φύση ανανεώνει το εσωτερικό του ανθρώπου, κάνοντάς μας χριστόμορφους, αν και σε διαφορετικό επίπεδο: Ενώ ο Χριστός έγινε άνθρωπος, οι πιστοί δε γίνονται θεϊκοί. Μάλλον γίνονται θεόμορφοι στο χαρακτήρα.
β. Μια δυναμική διαδικασία . Ο αγιασμός είναι προοδευτικός. Με την προσευχή και τη μελέτη του Λόγου συνεχώς αυξανόμαστε στην επικοινωνία με το Θεό.
Μια απλή διανοητική κατανόηση του σχεδίου της σωτηρίας δε θα είναι αρκετό. Ο Χριστός αποκάλυψε: «Εάν δεν φάγητε την σάρκα του Υιού του ανθρώπου και πίητε το αίμα αυτού, δεν έχετε ζωήν εν εαυτοίς. Όστις τρώγει την σάρκα μου και πίνει το αίμα μου, έχει ζωήν αιώνιον, και εγώ θέλω αναστήσει αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα. Διότι η σαρξ μου αληθώς είναι τροφή και το αίμα μου αληθώς είναι πόσις. Όστις τρώγει την σάρκα μου και πίνει το αίμα μου, εν εμοί μένει και εγώ εν αυτώ» (Ιωάν. ς΄53-56).
Αυτό το σχήμα λόγου αποδίδει την έννοια ότι οι πιστοί πρέπει να αφομοιώσουν τα λόγια του Χριστού. Ο Ιησούς είπε: «Οι λόγοι τους οποίους εγώ λαλώ προς εσάς, πνεύμα είναι και ζωή είναι» (Ιωάν. ς΄63, Ματθ. δ΄4).
Ο χαρακτήρας αποτελείται από ό,τι η διάνοια «τρώει και πίνει». Όταν γίνεται η πέψη του άρτου της ζωής, μεταμορφωνόμαστε στην ομοιότητα του Χριστού.
3. Οι δύο μεταμορφώσεις. Το 1517, τον ίδιο χρόνο κατά τον οποίο ο Λούθηρος κάρφωσε τις ενενήντα πέντε θέσεις του στη θύρα του ναού του πύργου στη Βιττεμβέργη της Γερμανίας, ο Ραφαήλ άρχισε να ζωγραφίζει στη Ρώμη τον περίφημο πίνακά του της Μεταμόρφωσης. Αυτά τα δύο γεγονότα είχαν κάτι το κοινό. Η πράξη του Λούθηρου σημείωνε τη γέννηση της Διαμαρτύρησης, και ο πίνακας του Ραφαήλ, χωρίς να είναι η πρόθεση του καλλιτέχνη, ενσάρκωνε το πνεύμα της Μεταρρύθμισης.
Ο πίνακας δείχνει το Χριστό να στέκεται στο όρος, με το δαιμονιζόμενο στην πεδιάδα που προσβλέπει σε Αυτόν με ελπίδα (Μάρκ. θ΄2-29). Οι δύο ομάδες των μαθητών – η μια στο όρος η άλλη στην πεδιάδα, περιγράφουν τους δύο τύπους των Χριστιανών.
Οι μαθητές στο όρος ήθελαν να μείνουν με το Χριστό, φαινομενικά χωρίς να ενδιαφέρονται για τις ανάγκες των ανθρώπων στην πεδιάδα. Στο διάβα των αιώνων πολλοί οικοδόμησαν «όρη» απομακρυνόμενοι από τις ανάγκες του κόσμου. Η πείρα τους ήταν προσευχή χωρίς έργα.
Από την άλλη πλευρά, οι μαθητές στην πεδιάδα εργάζονταν χωρίς προσευχή – και οι προσπάθειες τους να εκβάλουν το δαιμόνιο ήταν ανεπιτυχείς. Πλήθη έχουν παγιδευθεί είτε εργαζόμενοι για τους άλλους χωρίς δύναμη, είτε προσευχόμενοι χωρίς να εργάζονται για τους άλλους. Και τα δύο είδη των Χριστιανών χρειάζονται να έχουν την εικόνα του Θεού αποκαταστημένη μέσα τους.
α. Η αληθινή μεταμόρφωση. Ο Θεός επιθυμεί να μεταβάλει τις αμαρτωλές υπάρξεις κατά την εικόνα Του, μεταμορφώνοντας τη θέληση, τη διάνοια, τις επιθυμίες και το χαρακτήρα τους. Το Άγιο Πνεύμα επιφέρει στους πιστούς μια αποφασιστική αλλαγή όψης. Ο καρπός του Αγίου Πνεύματος «αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια» (Γαλ. ε΄22,23), τώρα αποτελεί τον τρόπο ζωής τους – έστω και αν ακόμη παραμένουν φθαρτοί θνητοί μέχρι την επιστροφή του Χριστού.
Αν δεν Του αντισταθούμε, ο Χριστός θα συνταυτίσει τον εαυτό Του τόσο πολύ με τις σκέψεις και τους σκοπούς μας, θα συνυφάνει τις καρδιές και τις διάνοιές μας τόσο με την ομοιότητα του θελήματός Του, ώστε ενώ υπακούουμε σε Αυτόν, ουσιαστικά θα εκτελούμε τις δικές μας διαθέσεις. Η θέληση, εκλεπτυσμένη και καθαγιασμένη, θα βρίσκει τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση να Τον υπηρετεί.
β. Οι δύο προορισμοί. Η μεταμόρφωση του Χριστού αποκαλύπτει μια άλλη έντονη αντίθεση. Ο Χριστός μεταμορφώθηκε, αλλά, κατά κάποια έννοια, μεταμορφώθηκε και το παιδί στην πεδιάδα. Το παιδί μεταμορφώθηκε σε δαιμονική εικόνα (Ματθ. θ΄1-29). Εδώ βλέπουμε να φωτίζονται δύο αντίθετα σχέδια – το σχέδιο του Θεού να μας αποκαταστήσει και το σχέδιο του Σατανά να μας καταστρέψει. Η Αγία Γραφή λέει ότι ο Θεός μπορεί να μας φυλάξει απταίστους (Ιούδα 24). Από την άλλη πλευρά, ο Σατανάς κάνει το παν να μας κρατήσει σε κατάσταση αμαρτωλή.
Η ζωή βρίσκεται σε συνεχή αλλαγή. Δεν υπάρχει ουδέτερο έδαφος. Ή εξαγνιζόμαστε, ή υποβιβαζόμαστε. Ή είμαστε δούλοι της αμαρτίας ή δούλοι της δικαιοσύνης (Ρωμ. ς΄17,18). Οποιοσδήποτε κατέχει τη διάνοιά μας, κατέχει και εμάς. Εάν, διαμέσου του Αγίου Πνεύματος, ο Χριστός κατέχει τη διάνοιά μας, γινόμαστε χριστόμορφοι άνθρωποι. Με μια ζωή πλήρη Πνεύματος «αιχμαλωτίζομεν παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού» (Β΄Κορ. ι΄5). Αλλά η απομάκρυνση από το Χριστό μάς αποκόπτει από την πηγή της ζωής και της αλλαγής, και καθιστά αναπόφευκτη την τελική καταστροφή μας.
Η τελειότητα του Χριστού. Τι είναι τελειότητα στην Αγία Γραφή; Πώς μπορούμε να τη λάβουμε;
1. Βιβλική τελειότητα. Οι λέξεις «τέλειος» και «τελειότητα» στα εβραϊκά είναι ταμ ή ταμίμ που σημαίνει «πλήρης», «ορθός», «ειρηνικός», «στερεός», «ολοκληρωμένος», ή «άμεμπτος». Στα ελληνικά τέλειος σημαίνει «πλήρης», «ολοκληρωμένος», «ώριμος», «σε πλήρη ανάπτυξη» και «έχοντας φθάσει στο σκοπό του».
Στην Παλαιά Διαθήκη, αναφερόμενη στους ανθρώπους, η λέξη είχε μια σχετική έννοια. Ο Νώε, ο Αβραάμ και ο Ιώβ, ο καθένας περιγραφόταν ως τέλειος ή άμεμπτος (Γέν. ς΄9, ιζ΄1, κβ΄18, Ιώβ α΄1,18), αν και ο καθένας είχε ατέλειες. (Γέν. θ΄21, κ΄, Ιώβ μ΄2-5).
Στην Καινή Διαθήκη τέλειοι συχνά χαρακτηρίζονται οι ώριμοι άνθρωποι οι οποίοι αξιοποίησαν κατά τον καλύτερο τρόπο το φως που τους δόθηκε και έφθασαν στο ανώτερο σημείο των πνευματικών, διανοητικών και φυσικών δυνάμεων (Α΄Κορ. ιδ΄20, Φιλιπ. γ΄15, Εβρ. ε΄14). Οι πιστοί πρέπει να είναι τέλειοι στην περιορισμένη σφαίρα τους, είπε ο Χριστός, όπως ο Θεός είναι τέλειος στην άπειρη και απόλυτη σφαίρα Του (Ματθ. ε΄48). Στο βλέμμα του Θεού, τέλειο άτομο είναι εκείνος του οποίου η καρδιά και η ζωή ολόκληρη υποτάσσεται στη λατρεία και στην υπηρεσία του Θεού, ο οποίος συνεχώς αναπτύσσεται στη θεία γνώση, και ο οποίος, με τη χάρη του Θεού, ζει σύμφωνα με το φως που έλαβε, απολαμβάνοντας μια νικηφόρο ζωή (Κολ. δ΄12, Ιακ. γ΄2).
2. Πλήρης τελειότητα εν Χριστώ. Πόσο τέλειοι μπορούμε να γίνουμε; Το Άγιο Πνεύμα μας φέρει την τελειότητα του Χριστού. Με την πίστη, ο τέλειος χαρακτήρας του Χριστού γίνεται δικός μας. Οι άνθρωποι ποτέ δεν μπορούν να απαιτήσουν αυτή την τελειότητα κατά τρόπο ανεξάρτητο, σαν να την κατείχαν έμφυτα ή δικαιωματικά. Η τελειότητα είναι δώρο του Θεού.
Χωρίς το Χριστό οι ανθρώπινες υπάρξεις δεν μπορούν να επιτύχουν τη δικαιοσύνη. Ο Ίδιος είπε: «Ο μένων εν εμοί και εγώ εν αυτώ, αυτός φέρει καρπόν πολύν, διότι χωρίς εμού δεν δύνασθε να κάμητε ουδέν» (Ιωάν. ιε΄5). Ο Χριστός είναι «όστις εγεννήθη εις ημάς σοφία από Θεού, δικαιοσύνη τε και αγιασμός και απολύτρωσις» (Α΄Κορ. α΄30).
Αυτές οι ιδιότητες στο Χριστό αποτελούν την τελειότητά μας. Ολοκλήρωσε μια για πάντα την αγιοσύνη και τη λύτρωσή μας. Κανείς δεν μπορεί να προσθέσει σε ό,τι Αυτός έκανε. Το ένδυμά μας για το γάμο, ή το ιμάτιο της δικαιοσύνης κατασκευάσθηκε με τη ζωή, το θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. Το Άγιο Πνεύμα τώρα παίρνει το ολοκληρωμένο προϊόν και το κατεργάζεται στη ζωή του Χριστιανού. Με τον τρόπο αυτόν μπορείτε «να πληρωθήτε με όλον το πλήρωμα του Θεού» (Εφεσ. γ΄19).
3. Προχωρώντας προς την τελειότητα. Ως πιστοί, ποιο ρόλο παίζουμε σε όλη αυτή την υπόθεση; Εφόσον ο Χριστός ενοικεί μέσα μας, αυξανόμαστε σε πνευματική ωριμότητα. Με τα χαρίσματα του Θεού προς την εκκλησία Του μπορούμε να αναπτυχθούμε «εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφεσ. δ΄13). Πρέπει να προσπεράσουμε την εμπειρία της πνευματικής παιδικότητας (Εφεσ. δ΄14), να προσπεράσουμε τις βασικές αλήθειες της χριστιανικής εμπειρίας, προχωρώντας προς τη «στερεά τροφή», την ετοιμασμένη για τους ώριμους πιστούς (Εβρ. ε΄14). Ο Παύλος είπε: «Διά τούτο, αφήσαντες την αρχικήν διδασκαλίαν του Χριστού, ας φερώμεθα προς την τελειότητα» (Εβρ. ς΄1). Ακόμη είπε: «Τούτο προσεύχομαι, να περισσεύσει η αγάπη σας έτι μάλλον και μάλλον εις επίγνωσιν και εις πάσαν νόησιν, διά να διακρίνητε τα διαφέροντα, ώστε να ήσθε ειλικρινείς και απρόσκοποι μέχρι της ημέρας του Χριστού, πλήρεις καρπών δικαιοσύνης, των διά του Ιησού Χριστού, εις δόξαν και έπαινον Θεού» (Φιλιπ. α΄9-11).
Η καθαγιασμένη ζωή δεν είναι ζωή χωρίς σκληρές δυσκολίες και χωρίς εμπόδια. Ο Απόστολος Παύλος έκανε την παραίνεση στους πιστούς, «μετά φόβου και τρόμου εργάζεσθε την εαυτών σωτηρίαν». Αλλά πρόσθεσε και τα ενθαρρυντικά λόγια: «Διότι ο Θεός είναι ο ενεργών εν υμίν το θέλειν και το ενεργείν, κατά την ευδοκίαν αυτού» (Φιλιπ. β΄12,13). Ακόμη είπε: «Προτρέπετε αλλήλους καθ’εκάστην ημέραν … διά να μη σκληρυνθή τις εξ υμών διά της απάτης της αμαρτίας. Διότι μέτοχοι εγείναμεν του Χριστού εάν κρατήσωμεν μέχρι τέλους την αρχήν της πεποιθήσεως» (Εβρ. γ΄13,14, Ματθ. κδ΄13). Αλλά η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Εάν ημείς αμαρτάνωμεν εκουσίως, αφού ελάβομεν την γνώσιν της αληθείας, δεν απολείπεται πλέον θυσία περί αμαρτιών, αλλά φοβερά τις απεκδοχή κρίσεως» (Εβρ. ι΄26,27).
Αυτές οι παραινέσεις κάνουν σαφές ότι οι Χριστιανοί χρειάζονται κάτι περισσότερο από μια καθαρώς νομικίστικη δικαίωση ή καθαγίαση. Χρειάζονται την αγιότητα του χαρακτήρα, έστω και αν τη σωτηρία την αποκτάμε μόνο με την πίστη. Ο τίτλος για τον ουρανό βασίζεται στη δικαιοσύνη του Χριστού μόνο. Πρόσθετα με τη δικαίωση, το σχέδιο της σωτηρίας του Θεού μας εξασφαλίζει και τον τίτλο της καταλληλότητας για τον ουρανό διά του ενοικούντος μέσα μας Χριστού. Η καταλληλότητα πρέπει να αποκαλυφθεί στον ηθικό χαρακτήρα του ανθρώπου ως απόδειξη ότι η σωτηρία έχει πραγματοποιηθεί.
Με ανθρώπινα λόγια τι σημαίνει αυτό; Η συνεχής προσευχή είναι απαραίτητη για διαβίωση αγιασμένης ζωής, που να είναι τέλεια σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής της. «Διά τούτο και ημείς … δεν παύομεν προσευχόμενοι … διά να περιπατήσητε αξίως του Κυρίου ευαρεστούντες κατά πάντα, καρποφορούντες εις παν έργον αγαθόν, και αυξανόμενοι εις την επίγνωσιν του Θεού» (Κολ. α΄9,10).
Καθημερινή Δικαίωση. Όλοι οι πιστοί που διάγουν μια αγιασμένη ζωή πλήρη Πνεύματος, χρειάζονται μια συνεχή καθημερινή δικαίωση. Τη χρειαζόμαστε για τις ενσυνείδητες παραβάσεις και για τα λάθη που μπορεί να κάνουμε αθέλητα. Συνειδητοποιώντας την αμαρτωλότητα της ανθρώπινης καρδιάς, ο Δαβίδ εκλιπάρησε συγχώρηση «από των κρυφίων αμαρτημάτων» (Ψαλμ. ιθ΄12, Ιερ. ιζ΄9). Μιλώντας ειδικά για τις αμαρτίες των πιστών, ο Ιωάννης μάς βεβαιώνει ότι «έχομεν Παράκλητον προς τον Πατέρα τον Ιησούν Χριστόν τον δίκαιον» (Α΄Ιωάν. β΄1).
