Η Έννοια του Βαπτίσματος
Η έννοια του βαπτίσματος είναι στενά συνδεδεμένη με τον τρόπο της εφαρμογής του.
Σύμβολο του Θανάτου και της Ανάστασης του Χριστού. Όπως η κάλυψη με νερά συμβολίζει μια κατακλύζουσα θλίψη και στενοχώρια (Ψαλμ. μβ΄7. ξθ΄2, ρκδ΄4,5), έτσι και το νερό βαπτίσματος του Ιησού αντιπροσώπευε μια προφητική αναπαράσταση των παθών, του θανάτου και της ταφής Του (Μάρκ. ι΄38, Λουκά ιβ΄50), και η ανάδυσή Του από το νερό συμβόλιζε την ανάστασή Του που θα ακολουθούσε (Ρωμ. ς΄3-5).
Το βάπτισμα δε θα είχε σημασία ως σύμβολο των παθών του Χριστού, «αν η αποστολική εκκλησία εφάρμοζε έναν τρόπο βαπτίσματος διαφορετικό από την κατάδυση». Επομένως, «το ισχυρότερο επιχείρημα για το βάπτισμα με κατάδυση είναι θεολογικό.»
Σύμβολο Νέκρωσης κατά την Αμαρτία και Ζωοποίησης για το Θεό. Στο βάπτισμα οι πιστοί εισέρχονται στην πείρα των παθών του Κυρίου μας. Ο Απόστολος Παύλος είπε: «Αγνοείτε ότι όσοι εβαπτίσθημεν εις Χριστόν Ιησούν, εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν; Συνετάφημεν λοιπόν μετ’αυτού διά του βαπτίσματος εις τον θάνατον, ίνα καθώς ο Χριστός ανέστη εκ νεκρών διά της δόξης του Πατρός, ούτω και ημείς περιπατήσωμεν εις νέαν ζωήν» (Ρωμ. ς΄3,4).
Η στενή σχέση του πιστού με το Χριστό αποκαλύπτεται μέσα από τις εκφράσεις «εβαπτίσθημεν εις Χριστόν Ιησούν», «εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν», «συνετάφημεν μετ’ αυτού διά του βαπτίσματος». «Στη συμβολική πράξη του βαπτίσματος ο πιστός εισέρχεται στο θάνατο του Χριστού, και με μια πραγματική έννοια αυτός ο θάνατος γίνεται δικός του θάνατος. Και εισέρχεται στην ανάσταση του Χριστού και αυτή η ανάσταση γίνεται δική του ανάσταση». Τι υποδηλώνει αυτή η είσοδος του πιστού στα πάθη του Κυρίου μας;
1. Θάνατος ως προς την αμαρτία. Στη βάπτιση οι πιστοί «εγείναμεν σύμφυτοι με αυτόν κατά την ομοιότητα του θανάτου αυτού [του Χριστού]» (Ρωμ. ς΄5) και «μετά του Χριστού συνεσταυρώθην», λέει ο Απόστολος Παύλος (Γαλ. β΄20). Αυτό σημαίνει «ότι ο παλαιός ημών άνθρωπος συνεσταυρώθη, διά να καταργηθή το σώμα της αμαρτίας, ώστε να μη ήμεθα πλέον δούλοι της αμαρτίας. Διότι ο αποθανών ηλευθερώθη από της αμαρτίας» (Ρωμ. ς΄6,7).
Οι πιστοί απαρνούνται τον παλαιό τρόπο ζωής τους. Πέθαναν ως προς την αμαρτία και βεβαιώνουν ότι «τα αρχαία παρήλθον» (Β΄Κορ. ε΄17), ότι η ζωή τους είναι κρυμμένη με το Χριστό στο Θεό. Το βάπτισμα συμβολίζει τη σταύρωση της παλαιάς ζωής. Δεν είναι μόνο ένας θάνατος, αλλά και μια ταφή. «Συνετάφημεν μετ’αυτού εν τω βαπτίσματι.» (Κολ. β΄12). Όπως η ταφή ακολουθεί το θάνατο ενός ατόμου, έτσι και ο πιστός όταν κατεβαίνει στον υγρό τάφο, η παλαιά ζωή του που πέθανε όταν δέχθηκε το Χριστό, τώρα θάβεται.
Στο βάπτισμα οι πιστοί απαρνούνται τον κόσμο. Υπακούοντας στην εντολή «εξέλθετε εκ του μέσου αυτών και αποχωρίσθητε, λέγει Κύριος, και μη εγγύσητε ακάθαρτον» (Β΄Κορ. ς΄17), οι υποψήφιοι δηλώνουν δημόσια ότι εγκαταλείπουν το Σατανά και ότι δέχονται το Χριστό στη ζωή τους.
Στην αποστολική εκκλησία η κλήση για μετάνοια περιλάμβανε και την κλήση για βάπτισμα (Πράξ. β΄38). Έτσι, το βάπτισμα σημαίνει πραγματική μετάνοια. Οι πιστοί πεθαίνουν ως προς τις παραβάσεις του νόμου και αποκτούν τη συγχώρηση της αμαρτίας με το αίμα του Χριστού που εξαγνίζει. Η τελετή του βαπτίσματος είναι απόδειξη εσωτερικού καθαρισμού – καθαρισμό από τις αμαρτίες των οποίων έγινε εξομολόγηση.
2. Ζωή για το Θεό. Η δύναμη της ανάστασης του Χριστού εργάζεται στη ζωή μας. Μας καθιστά ικανούς να «περιπατήσωμεν εις νέαν ζωήν», «νεκροί μεν κατά την αμαρτίαν, ζώντες δε εις τον Θεόν, διά Ιησού Χριστού του Κυρίου ημών» (Ρωμ. ς΄4,11). Μαρτυρούμε ότι η μόνη ελπίδα νικηφόρου ζωής κατά της παλαιάς φύσης βρίσκεται στη χάρη του αναστηθέντα Σωτήρα, ο οποίος εξασφάλισε μια νέα πνευματική ζωή μέσα από την ενεργοποιούσα δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Αυτή η νέα ζωή μάς ανυψώνει σε ανώτερο επίπεδο εμπειρίας, δίνοντάς μας νέες αξίες, φιλοδοξίες και επιθυμίες με επίκεντρο αφιέρωσης τον Ιησού Χριστό. Τώρα είμαστε μαθητές του Σωτήρα μας, και το βάπτισμα είναι το σημείο της μαθητείας μας.
Σύμβολο Σχέσης Διαθήκης. Στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης η περιτομή ήταν σημείο Διαθήκης μεταξύ Θεού και Αβραάμ (Γέν. ιζ΄1-7).
Η διαθήκη με τον Αβραάμ είχε και πνευματική και εθνική όψη. Η περιτομή ήταν σημείο εθνικής ταυτότητας. Ο ίδιος ο Αβραάμ και όλοι οι άρρενες της οικογένειάς του από οκτώ ημερών και επάνω έπρεπε να περιτμηθούν (Γέν. ιζ΄10-14,25-27). Κάθε αρσενικό που δεν περιτεμνόταν, θα εξολοθρευόταν από το λαό, επειδή είχε παραβεί τη διαθήκη (Γέν. ιζ΄14).
Το ότι η διαθήκη έγινε μεταξύ του Θεού και του Αβραάμ, ενός ενήλικα, αποκαλύπτει την πνευματική διάστασή της. Η περιτομή του Αβραάμ σήμαινε και επιβεβαίωνε την πρότερη πείρα του της δικαιοσύνης διαμέσου της πίστης. Η περιτομή του ήταν «σφραγίδα της δικαιοσύνης της εκ πίστεως της εν τη ακροβυστία» (Ρωμ. δ΄11).
Αλλά η περιτομή μόνη δεν εξασφαλίζει την είσοδο στην αληθινή πνευματική διάσταση της διαθήκης. Συχνά οι απεσταλμένοι του Θεού ειδοποιούσαν ότι τίποτε λιγότερο από την πνευματική περιτομή θα ήταν επαρκές. «Περιτέμνετε λοιπόν την ακροβυστίαν της καρδίας σας, και μη σκληρύνητε πλέον τον τράχηλόν σας» (Δευτ. ι΄16, λ΄6, Ιερ. δ΄4). «Πας ο οίκος Ισραήλ απερίτμητος την καρδίαν» θα ετιμωρείτο όπως οι Εθνικοί (Ιερ. θ΄25,26).
Όταν οι Ιουδαίοι απέρριψαν τον Ιησού ως Μεσσία, παρέβησαν τη διαθήκη τους με το Θεό, θέτοντας τέλος στην ιδιότητά τους ως ο εκλεκτός λαός του Θεού (Δαν. θ΄24-27, δείτε το κεφάλαιο 4). Αν και η διαθήκη του Θεού και οι υποσχέσεις Του παραμένουν οι ίδιες, Αυτός έκλεξε ένα νέο λαό. Ο πνευματικός Ισραήλ αντικατέστησε το ιουδαϊκό έθνος (Γαλ. γ΄27-29, ς΄15,16).
Ο θάνατος του Χριστού επικύρωσε τη νέα διαθήκη. Οι άνθρωποι εισέρχονται στη διαθήκη αυτή διαμέσου της πνευματικής περιτομής – μια ανταπόκριση πίστης στον εξιλαστήριο θάνατο του Ιησού. Οι Χριστιανοί έχουν «το ευαγγέλιον προς τους απεριτμήτους» (Γαλ. β΄7). Παρατηρούμε πως η νέα διαθήκη απαιτεί μια εσωτερική πίστη και όχι μια εξωτερική τελετή εκείνων που θέλουν να ανήκουν στον πνευματικό Ισραήλ. Μπορεί κάποιος να είναι Ιουδαίος από καταγωγή, αλλά μπορεί να γίνει Χριστιανός μόνο με την αναγέννηση. «Διότι εν Χριστώ Ιησού ούτε περιτομή έχει ισχύν τινά, ούτε ακροβυστία, αλλά πίστις δι’αγάπης ενεργουμένη.» (Γαλ. ε΄6). Εκείνο που έχει σημασία είναι «περιτομή η της καρδίας, κατά το πνεύμα» (Ρωμ. β΄28,29).
Το βάπτισμα, το σημείο σώζουσας σχέσης με τον Ιησού, αντιπροσωπεύει αυτή την πνευματική περιτομή. «Εις τον οποίον και περιετμήθητε με περιτομήν αχειροποίητον, απεκδυθέντες το σώμα των αμαρτιών της σαρκός διά της περιτομής του Χριστού. Συνταφέντες μετ’αυτού εν τω βαπτίσματι, διά του οποίου και συνανέστητε διά της πίστεως της ενεργείας του Θεού, όστις ανέστησεν αυτόν εκ των νεκρών» (Κολ. β΄11,12).
«Έχοντας απεκδυθεί ‘’το σώμα της σαρκός’’ με την πνευματική περιτομή που έκανε ο Χριστός, ο βαπτιζόμενος τώρα συνενταφιάζεται με το Χριστό και εισέρχεται σε μια σχέση διαθήκης με Αυτόν. Ως αποτέλεσμα είναι έτοιμος να δεχθεί την πληρότητα των υποσχέσεων της διαθήκης». «Επειδή όσοι εβαπτίσθητε, εις Χριστόν, Χριστόν ενεδύθητε … Εάν δε ήσθε του Χριστού, άρα είσθε σπέρμα του Αβραάμ, και κατά την επαγγελίαν κληρονόμοι» (Γαλ. γ΄27-29). Όσοι έχουν εισέλθει στη σχέση αυτή της διαθήκης, έχουν τη βεβαιότητα του Θεού «θέλω είσθαι Θεός αυτών, και αυτοί θέλουσιν είσθαι λαός μου» (Ιερ. λα΄33).
Σύμβολο Αφιέρωσης στην Υπηρεσία του Χριστού. Κατά το βάπτισμά Του ο Ιησούς έλαβε ειδική επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, που σημαίνει ότι χρίσθηκε για την αποστολή την οποία Του είχε αναθέσει ο Πατέρας Του. (Ματθ. γ΄13-17, Πράξ. ι΄38). Η πείρα Του αποκαλύπτει ότι το βάπτισμα διά ύδατος και το βάπτισμα διά Πνεύματος συνυπάρχουν, ότι ένα βάπτισμα χωρίς το Άγιο Πνεύμα είναι ατελές.
Στην αποστολική εκκλησία η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος συνήθως ακολουθούσε το βάπτισμα διά ύδατος. Έτσι και σήμερα, όταν βαπτιζόμαστε στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αφοσιωνόμαστε, αφιερωνόμαστε στις τρεις μεγάλες δυνάμεις του ουρανού, ενωνόμαστε με αυτές για να διαδώσουμε το αιώνιο ευαγγέλιο.
Το Άγιο Πνεύμα μάς ετοιμάζει για τη διακονία αυτή, καθαρίζοντας τις καρδιές μας από την αμαρτία. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής δήλωσε ότι ο Ιησούς «θέλει σας βαπτίσει εν Πνεύματι Αγίω και πυρί» (Ματθ. γ΄11). Ο προφήτης Ησαΐας αποκάλυψε ότι θα «εκπλύνη ο Κύριος την ακαθαρσίαν» του λαού Του «διά πνεύματος κρίσεως και διά πνεύματος καύσεως» (Ησ. δ΄4). Ο Θεός είπε: «Θέλω … αποκαθαρίσει την σκωρίαν σου και αφαιρέσει όλον σου τον κασσίτερον» (Ησ. α΄25). «Ο Θεός ημών είναι πυρ καταναλίσκον» για την αμαρτία (Εβρ. ιβ΄29). Το Άγιο Πνεύμα θα καθαρίσει τη ζωή εκείνων οι οποίοι παραδίδονται σε Αυτόν, κατακαίγοντας τις αμαρτίες τους.
Τότε το Άγιο Πνεύμα τους εξασφαλίζει τα χαρίσματά Του. Τα χαρίσματά Του είναι μια ιδιαίτερη θεία δωρεά που δίδεται τη στιγμή του βαπτίσματος για να καταστήσει τον πιστό ικανό να προσφέρει τη διακονία του στην εκκλησία και να εργασθεί για εκείνους που δε δέχθηκαν ακόμη τον Ιησού Χριστό. Το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος έδωσε στην πρώτη εκκλησία τη δύναμη να κηρύξει (Πράξ. α΄5,8), και μόνο αυτό το ίδιο βάπτισμα θα καταστήσει την εκκλησία ικανή να ολοκληρώσει την αποστολή της κηρύττοντας το αιώνιο ευαγγέλιο της βασιλείας (Ματθ. κδ΄14, Αποκ. ιδ΄6).
Σύμβολο της Εισόδου στην Εκκλησία. Ως σύμβολο αναγέννησης του ατόμου (Ιωάν. γ΄3,5), το βάπτισμα σημαίνει και την είσοδο του ανθρώπου στην πνευματική βασιλεία του Χριστού. Εφόσον ενώνει το νέο στην πίστη με το Χριστό, λειτουργεί ως η θύρα της εκκλησίας. Με το βάπτισμα ο Κύριος προσθέτει νέους μαθητές στο σώμα των πιστών – το σώμα Του, την εκκλησία (Πράξ. β΄41,47, Α΄Κορ. ιβ΄13). Τότε γίνονται μέλη της οικογένειας του Θεού. Δεν μπορεί κάποιος να βαπτισθεί χωρίς να ενωθεί με την εκκλησιαστική οικογένεια.
