Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι ο Θεός είναι αγάπη, και ότι δεν αλλάζει ποτέ. Μερικές φορές όμως είναι δύσκολο να διακρίνουμε την αγάπη Του όταν διαβάζουμε τις ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης, και ιδιαίτερα τις ιστορίες στις οποίες ο λαός του Θεού σφαγιάζει τους εχθρούς του θανατώνοντας χιλιάδες ανθρώπους, στο όνομα και με τη βοήθεια του Θεού. Πως μπορεί μια συμπεριφορά σαν αυτή να εκφράζει «αγάπη»;
Το πρωταρχικό σχέδιο του Θεού
Η Αγία Γραφή αρχίζει με τη δημιουργία ενός κόσμου που ήταν γεμάτος με ομορφιά, χαρά και αρμονικές σχέσεις, και τελειώνει με την αναδημιουργία «ενός καινούριου ουρανού και μιας καινούργιας γης», όπου «ο θάνατος δεν θα υπάρχει πλέον· ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πλέον· επειδή, τα πρώτα παρήλθαν» (Αποκάλυψη 21:1-4).
Επομένως το πρωταρχικό σχέδιο του Θεού ήταν η ύπαρξη μιας τέλειας γης, και πράγματι στο τέλος θα πραγματοποιηθεί. Αλλά η ιστορία της Αγίας Γραφής δείχνει ότι στο ενδιάμεσο τα πράγματα κατάντησαν να είναι πολύ άσχημα.
Ο Αδάμ και η Εύα απέρριψαν το πρωταρχικό σχέδιο του Θεού και οι συνέπειες της επιλογής τους έγιναν εμφανείς αμέσως: ο πρώτος γιος τους δολοφόνησε τον αδελφό του, και «η γη γέμισε ολοκληρωτικά από αδικία… η κακία του ανθρώπου πληθυνόταν επάνω στη γη, και όλοι οι σκοποί των διαλογισμών της καρδιάς του ήσαν μόνον κακία όλες τις ημέρες» (Γένεση 6:5-11).
Ο Θεός «καθάρισε» τον κόσμο με τον Κατακλυσμό του Νώε, αλλά στο διάστημα μιας ανθρώπινης γενιάς η αμαρτία είχε επιστρέψει.
Θάνατος ο μισθός της αμαρτίας
Σε ολόκληρη την Αγία Γραφή διαβάζουμε συνεχώς για τραγικές ιστορίες πόνου, θλίψης και θανάτου, αναμεμιγμένες με τις προσπάθειες του Θεού για την σωτηρία των ανθρώπων που βαδίζουν προς την καταστροφή.
Ο απόστολος Παύλος περιέγραψε την αρρώστια της αμαρτίας: «Διαμέσου ενός ανθρώπου η αμαρτία μπήκε μέσα στον κόσμο, και με την αμαρτία ο θάνατος, και με τον τρόπο αυτό ο θάνατος πέρασε μέσα σε όλους τους ανθρώπους, για τον λόγο ότι όλοι αμάρτησαν» ( Προς Ρωμαίους 5:12).
Κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει τον θάνατο, επειδή «όλοι αμάρτησαν» και «ο μισθός της αμαρτίας είναι θάνατος» (Προς Ρωμαίους 3:23, 6:23).
Η εξάλειψη της αμαρτίας
Αυτή δεν είναι μια αυθαίρετη επιλογή του Θεού. Η αμαρτία επιφέρει δυστυχία σε όλους, συμπεριλαμβανομένου και του αμαρτωλού.
Για να μπορέσει να φέρει την τελειότητα στον κόσμο, στην οποία στόχευε ο Θεός εξ αρχής, θα πρέπει να φέρει την αμαρτία σε ένα ολοκληρωτικό και μόνιμο τέλος. Αφού οι περισσότεροι αμαρτωλοί είναι απελπιστικά εθισμένοι στην αμαρτία, θα πρέπει να πεθάνουν, ώστε μαζί τους να εξαλειφθεί και η αμαρτία.
Το γεγονός ότι όλοι θα πεθάνουμε σημαίνει ότι ο θάνατος, τραγικός όπως είναι, δεν είναι αναπάντεχος· είναι φυσιολογικός και μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία και στιγμή.
Ο θάνατος είναι η συνέπεια της αμαρτίας, την οποία ο Θεός δεν ήθελε ποτέ και δεν την προκάλεσε.
Μπορούμε να δικαιολογήσουμε τους θανάτους;
Ο θάνατος είναι εντελώς άδικος, και αν προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε πως μπορεί να είναι για το καλό κάποιου, ή πως ένας θάνατος ήταν το θέλημα του Θεού υπάρχει ο κίνδυνος να παρουσιάσουμε μια διαστρεμμένη εικόνα του χαρακτήρα του Θεού.
«Καλοί» άνθρωποι υφίστανται φρικτούς θανάτους, ενώ «κακοί» άνθρωποι φαίνεται να ευημερούν, όχι επειδή ο Θεός είναι άδικος, αλλά επειδή ο κόσμος είναι γεμάτος αμαρτία.
Ωστόσο, ο Θεός επιτρέπει τον θάνατο, και μερικές φορές παρεμβαίνει ο Ίδιος για να προκαλέσει τον θάνατο κάποιου, όταν ο θάνατος είναι μια «καλύτερη επιλογή» από την ζωή.
Ο θάνατος ως «καλύτερη επιλογή» από την ζωή
Όλοι μας έχουμε δει τα δεινά που προκαλούν οδυνηρές αρρώστιες (π. χ. ο καρκίνος), και μερικές φορές νομίζουμε ότι θα ήταν καλύτερα για τον ασθενή να πεθάνει παρά να υποφέρει.
Ως άνθρωποι δεν έχουμε το δικαίωμα να ορίσουμε πια στιγμή θα ήταν κατάλληλη για τον θάνατο κάποιου· ο Θεός, όμως, που κάνει τα πάντα από αγάπη, έχει αυτό το δικαίωμα.
Πράγματι, μερικές φορές απορούμε γιατί ο Θεός δεν επιτρέπει σε δυστυχισμένους συνανθρώπους μας να πεθάνουν!
Εκτός από εκείνους που υποφέρουν, ο Θεός μπορεί να αποφασίσει να τερματίσει τη ζωή κάποιου που προξενεί πόνο στους γύρω του λόγω της ίδιας του της αμαρτίας. Αυτό μπορεί να συμβεί όχι μόνο για χάρη εκείνων που υποφέρουν εξαιτίας του, αλλά και για χάρη του ίδιου του αμαρτωλού.
Αφού όλοι θα αντιμετωπίσουν την τελική κρίση, είναι πραγματικά καλύτερο για εκείνους που ποτέ δεν θα μετανοήσουν να πεθάνουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα, ώστε να μην αντιμετωπίσουν στην κρίση όλα τα κακά πράγματα που θα έκαναν αν είχαν ζήσει περισσότερο.
Σκεφτόμενοι το παραπάνω μπορούμε να συμπεράνουμε ότι μπορεί να μην είναι τόσο τραγικό όταν αθώα παιδιά πεθαίνουν, αν ο Θεός μπορεί να προβλέψει ότι θα μεγαλώσουν σε ένα περιβάλλον που θα τα οδηγήσει να προκαλέσουν δυστυχία στον κόσμο και ενοχή στον εαυτό τους.
Παραδείγματα από την Αγία Γραφή όπου ο θάνατος αποτελεί μια «καλύτερη επιλογή»
Ο Κατακλυσμός
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, μπορούμε να εξετάσουμε κάποιες ιστορίες από την Παλαιά Διαθήκη.
Έχουμε αναφέρει κιόλας ότι στην εποχή του κατακλυσμού η γη ήταν γεμάτη βία και «η κακία του ανθρώπου πληθυνόταν επάνω στη γη, και όλοι οι σκοποί των διαλογισμών της καρδιάς του ήσαν μόνον κακία όλες τις ημέρες» (Γένεση 6:5).
Εκείνοι οι άνθρωποι το είχαν παρακάνει· δεν ενδιαφέρονταν καθόλου για τη δικαιοσύνη και την αγιότητα (ο Νώε κήρυξε για 120 χρόνια, αλλά ούτε ένας δεν τον ακολούθησε στην κιβωτό!).
Κατέστρεφαν τον εαυτό τους, και μεγάλωσαν παιδιά που θα έκαναν το ίδιο· από έλεος και αγάπη ο Θεός αναγκάστηκε να τους εξολόθρευσε.
Τα Σόδομα και τα Γόμορρα
Μολονότι όλος ο κόσμος ήταν γεμάτος αμαρτία, τα Σόδομα και τα Γόμορρα ξεχώρισαν για την κακία τους, μέχρι το σημείο που ο Θεός έπρεπε να επέμβει.
Έτσι έστειλε δυο αγγέλους, για να τους δοκιμάσει, και «οι άνδρες της πόλης, οι άνδρες των Σοδόμων, περικύκλωσαν το σπίτι, νέοι και γέροντες, ολόκληρος ο λαός μαζί, από παντού» (Γένεση 19:4), απαιτώντας να τους προσκομίσουν τους δυο αγγέλους, για να τους κακοποιήσουν.
Ακριβώς όπως και στο προηγούμενο παράδειγμα, ήταν καλύτερα για τους ανθρώπους των πόλεων αυτών να θανατωθούν αντί να συνεχίσουν να ζουν όπως πριν,
αυξάνοντας την κακία τους και φέρνοντας στον κόσμο παιδιά που θα έκαναν τα ίδια και χειρότερα.
Οι κάτοικοι της Χαναάν
Ο Θεός είπε στον Αβραάμ ότι θα είναι πατέρας ενός εκλεκτού λαού, ο οποίος θα μεταδώσει τη γνώση του Θεού σε ολόκληρο τον κόσμο.
Υποσχέθηκε στον Αβραάμ και στους απογόνους του τη γη Χαναάν, η οποία τοποθετήθηκε στο κέντρο του κόσμου, αλλά δεν τους επέτρεψε να κατακτήσουν τη χώρα, επειδή «δεν (είχε) αναπληρωθεί ακόμα η ανομία των Αμορραίων» (Γένεση 15:16).
Για 400 χρόνια ο Θεός ανεχόταν υπομονετικά τους Αμορραίους, οι οποίοι ήταν οι κάτοικοι της Χαναάν, αλλά αντί να καλυτερεύουν, χειροτέρευαν σταδιακά.
Όταν ο Θεός τελικά ήταν έτοιμος να παραδώσει τη γη στον λαό Του, είπε: «Αφού μπεις μέσα στη γη, που ο Κύριος ο Θεός σου δίνει σε σένα, δεν θα μάθεις να κάνεις σύμφωνα με τα βδελύγματα εκείνων των εθνών. Δεν θα βρεθεί σε σένα κανένας, που να διαπερνάει τον γιο του η τη θυγατέρα του μέσα από τη φωτιά ή που να ασκεί μαντεία…ή μάγος ή γόης ή ανταποκριτής δαιμονίων ή τερατοσκόπος ή νεκρομάντης. Επειδή, καθένας που τα κάνει αυτά είναι βδέλυγμα στον Κύριο· και εξαιτίας αυτών των βδελυγμάτων, ο Κύριος ο Θεός σου τους διώχνει από μπροστά σου» (Δευτερονόμιο 19:9-12).
Η κάθαρση της γης Χαναάν
Παρατηρούμε από την παραπάνω περικοπή ότι ο Θεός εγκατέστησε τον λαό Του, ώστε να είναι ένα παράδειγμα στον κόσμο. Το χειρότερο θα ήταν να φέρουν το όνομα του Θεού, αλλά να διαστρέφουν την εικόνα του χαρακτήρα Του πράττοντας τις ίδιες αμαρτίες με τα γύρω έθνη.
Παρατηρούμε επίσης ότι οι αμαρτωλή συμπεριφορά των Αμορραίων ήταν σοβαρή, ιδιαίτερα οι ανθρωποθυσίες των παιδιών τους, τις οποίες πρόσφεραν στους θεούς τους.
Τελικά, παρατηρούμε ότι ο Θεός σκόπευε να διώξει τους Αμορραίους ο ίδιος. Στο Δευτερονόμιο 7:20 ο Θεός υποσχέθηκε να στείλει σφήκες, για να εκδιώξει τους κατοίκους της Χαναάν.
Όμως, η υπόσχεση Του εξαρτιόταν από τη συνεργασία των Ισραηλιτών, δηλαδή θα συνέβαινε αν οι Ισραηλίτες υπάκουαν στις οδηγίες του Θεού, κάτι όμως που δεν συνέβη. Η ανυπακοή τους παρείχε στον Σατανά την ευκαιρία να εμποδίσει το σχέδιο του Θεού. Έτσι ο Θεός έπρεπε να χρησιμοποιήσει μια εναλλακτική μέθοδο.
Μπορεί ο Θεός να κάνει ότι θέλει;
Πολλοί νομίζουν ότι ο Θεός, αφού είναι ο ανώτατος άρχων, μπορεί να κάνει ότι θέλει. Στην πραγματικότητα όμως ο Θεός πολλές φορές αναγκάζεται να συμβιβαστεί, καθώς έχει να χειριστεί με την αμαρτία και τους αμαρτωλούς, τους οποίους έχει δημιουργήσει με ελεύθερη βούληση.
Το παράδειγμα του διαζυγίου
Ένα παράδειγμα για την παραπάνω σκέψη είναι η ύπαρξη του διαζυγίου. Ο Θεός, μέσω του Μωυσή, είπε στα παιδιά του Ισραήλ ότι αν κάποιος χώριζε τη γυναίκα του και αυτή ξαναπαντρευόταν, απαγορευόταν στον πρώτο να την ζητήσει πίσω.
Μετά από 1500 χρόνια κάποιοι θρησκευτικοί ηγέτες έθεσαν στον Ιησού Χριστό μια ερώτηση σχετικά με το διαζύγιο, αναφέροντας την παραπάνω δήλωση του Μωυσή.
Ο Ιησούς απάντησε: «Εξαιτίας της σκληροκαρδίας σας ο Μωυσής έγραψε σε σας αυτή την εντολή· όμως, εξαρχής της κτίσης, ο Θεός αρσενικό και θηλυκό τους δημιούργησε… και θα είναι οι δυο σε μια σάρκα· ώστε, δεν είναι πλέον δυο, αλλά μια σάρκα. Εκείνο, λοιπόν, που ο Θεός συνένωσε, άνθρωπος ας μη χωρίζει» (Μάρκου 10:4-9).
Ο Θεός ποτέ Του δεν θέλησε το διαζύγιο, όμως εξαιτίας της πνευματικής ανωριμότητας και της σκληροκαρδίας του λαού Του, τους παρείχε κανόνες που θα ελαχιστοποιούσαν τις συνέπειες του διαζυγίου.
Το ίδιο ισχύει στο θέμα της δουλείας. Ο Θεός ποτέ δεν την θέλησε· την επέτρεψε όμως υπό όρους, καθώς περίμενε τον λαό Του να αποκτήσει την πνευματική ωριμότητα και να απορρίψει εντελώς την δουλεία.
Γιατί ο Θεός διέταξε τον λαό Του να θανατώσει τους κάτοικους της γης Χαναάν;
Οι λαοί της Χαναάν δεν θα μπορούσαν να παραμείνουν, επειδή θα εμπόδιζαν τον λαό Του να εκπληρώσει την αποστολή του, δηλαδή να αντιπροσωπεύει τον Θεό και να αναδεικνύει τον χαρακτήρα Του.
Ωστόσο, εξαιτίας της φρικτής αλλοτρίωσης τους δεν μπορούσε να τους επιτρέψει να πάνε κάπου αλλού. Δείχνοντας έλεος προς τους ίδιους, τα παιδιά τους και τους γείτονές τους, ο Θεός ζήτησε τον θάνατο των Χαναναίων.
Όταν ο Θεός χρησιμοποίησε τα εκλεκτά παιδιά Του, για να τους θανατώσει, ο Θεός στην πραγματικότητα συμβιβάστηκε.
Οι Ισραηλίτες, εξαιτίας της αδύναμης πίστης τους, καθώς θα δέχονταν συνεχείς επιθέσεις από τους γύρω εχθρούς τους, δεν θα μπορούσαν να εμπιστεύονταν τον Θεό, ότι Αυτός θα πολεμούσε αντί γι’ αυτούς. Έτσι ο Θεός τους επέτρεψε να πολεμήσουν οι ίδιοι και τους ευλόγησε με νίκη, ώστε να μάθουν να Τον εμπιστεύονται.
Αγαπάει ο Θεός τους αμαρτωλούς που χάνονται;
Ο Θεός αγάπησε τους Αμορραίους, αν και ήταν βυθισμένοι στην αμαρτία.
Για χάρη του υπόλοιπου κόσμου, ο οποίος έπρεπε να δει μια καθαρή εικόνα του Θεού, δεν μπορούσε να τους επιτρέψει να ζήσουν ανάμεσα στον λαό Του.
Μετά από πολλούς αιώνες, και αφού τον διδάξει με πολλούς προφήτες και μέσω του Χριστού, ο λαός Του ήταν έτοιμος να μάθει να «στρέφει το άλλο σαγόνι» και να «αγαπάει τους εχθρούς» του, πράξεις που προσφέρουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα του χαρακτήρα του Θεού.
Ακόμα και τώρα, στο τέλος του κόσμου, ο Θεός συνεχίζει να προσπαθεί να μεταμορφώσει τον χαρακτήρα του λαού Του, για να φανερώσει την αγάπη του Θεού στον κόσμο.
Πολλοί άνθρωποι τότε θα πιστέψουν σε Αυτόν και θα ετοιμαστούν για τη Δευτέρα Παρουσία Του και για την Νέα Γη.
Τότε ο Θεός θα τερματίσει μια για πάντα την αμαρτία και τον θάνατο.