Γιατί νηστεύουμε; Είναι απλά κάτι το εθιμοτυπικό; Μήπως πρέπει να εξευμενίσουμε τον Θεό; Για να βρούμε απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με την νηστεία θα εξετάσουμε τι μας διδάσκει η Αγία Γραφή.
Νηστεία – ένδειξη πένθους ή μετάνοιας, έκκληση για βοήθεια
Ο βασιλιάς Δαβίδ είχε μοίχευσε με τη Βηθ-σαβεέ και στη συνέχεια είχε προκάλεσε τον θάνατο του άντρα της. Το παιδί που ήταν καρπός του παράνομου δεσμού του, γεννήθηκε άρρωστο. Ο βασιλιάς Δαβίδ έκανε νηστεία για να λάβει συγχώρεση από τον Θεό και να μην χάσει το παιδί του, που τελικά όμως πέθανε (2 Σαμουήλ 12:23). Ο βασιλιάς Ιωσαφάτ ανακήρυξε νηστεία σε όλη τη χώρα όταν έμαθε ότι οι Ιδουμαίοι, οι Μωαβίτες και οι Αμμωνίτες έρχονταν εναντίον του με μεγάλο στρατό (2 Χρονικών 20:3).
Ο Θεός άκουσε τις εκκλήσεις του Ιωσαφάτ και οι εχθροί του τράπηκαν σε φυγή πριν καν πολεμήσουν. Ο Έσδρας έκανε νηστεία λίγο πριν ξεκινήσει το μεγάλο του ταξίδι από την Περσία στην Ιερουσαλήμ (Έσδρας 8:21). Η βασίλισσα Εσθήρ διακήρυξε νηστεία όταν έμαθε ότι ο Αμάν ήθελε να καταστρέψει το λαό της (Εσθήρ 4:16).
Στο λαό Ισραήλ υπήρχε μία μόνο αναγκαστική νηστεία και κρατούσε μία ημέρα, την Ημέρα του Εξιλασμού. Η Ημέρα του Εξιλασμού ήταν σύμβολο της τελικής Ημέρας της Κρίσης, οπότε η νηστεία ήταν ένδειξη ταπείνωσης ενώπιον του Θεού και μετάνοιας.
Ο Χριστός νήστεψε 40 ημέρες μετά την βάπτιση Του, ακριβώς πριν ξεκινήσει την δημόσια διακονία Του.
Νηστεία και φαγητό;
Η λέξη «νηστεία» προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό στερητικό «νη» («δεν») και το ρήμα «εστίομαι» που σημαίνει «τρώω». Επομένως, σημαίνει αποχή από φαγητό. Μπορεί όμως να νηστεύουμε τρώγοντας;
Στο βιβλίο του Δανιήλ διαβάζουμε «Κατά τις ημέρες εκείνες, εγώ ο Δανιήλ, ήμουν σε πένθος τρεις ολόκληρες εβδομάδες. Επιθυμητό ψωμί δεν έφαγα, και κρέας και κρασί δεν μπήκε στο στόμα μου ούτε άλειψα καθόλου τον εαυτό μου, μέχρι τη συμπλήρωση τριών ολόκληρων εβδομάδων» Δανιήλ 10:2-3.
Το χωρίο δεν αναφέρει ότι ο Δανιήλ έκανε νηστεία αλλά ότι ήταν σε πένθος. Όμως πενθούσε και προσευχόταν στον Θεό επειδή είχε καταλάβει λάθος το όραμα του προηγούμενου κεφαλαίου και νόμιζε ότι η επιστροφή του λαού Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ θα καθυστερούσε για πολλά χρόνια. Το αποτέλεσμα της νηστείας του ήταν να τον επισκεφτεί ένας άγγελος και να του εξηγήσει τη σημασία του οράματος. Όπως είδαμε παραπάνω ένας από τους λόγους που νηστεύουμε είναι για να πενθήσουμε και να εκζητήσουμε τον Θεό, άρα ο Δανιήλ νήστευσε.
Επομένως μπορούμε να νηστεύουμε απέχοντας από συγκεκριμένα φαγητά. Όμως η νηστεία μας δεν πρέπει να είναι σε καμιά περίπτωση εθιμοτυπική. Δηλαδή δεν μπορούμε να νηστεύουμε απέχοντας για παράδειγμα από το κρέας και να διασκεδάζουμε ή να τρώμε άλλες τροφές σαν να είμαστε σε γιορτή. Η νηστεία πρέπει πάντα να συνοδεύεται από προσευχή, πνευματικό στοχασμό, μελέτη της Αγίας Γραφής και μετάνοια.
Σαράντα μέρες νηστεία;
Είναι αλήθεια ότι ο Χριστός νήστεψε 40 μέρες, και η νηστεία Του ήταν πλήρης αποχή από φαγητό. Μπορούμε να Τον μιμηθούμε και να νηστέψουμε κατά τον ίδιο τρόπο για 40 μέρες; Η απάντηση είναι ΟΧΙ! Ο Χριστός ήταν ένα μοναδικό πρόσωπο με μία μοναδική αποστολή. Οι 40 μέρες νηστεία ήταν η ιδιαίτερη προετοιμασία Του για το ιδιαίτερο έργο Του. Ο Θεός δεν ζητάει να κάνουμε και εμείς κάτι παρόμοιο. Είναι επίσης αλήθεια ότι και ο Μωυσής νήστεψε 40 μέρες όταν ήταν στο όρος Σινά όπου πήγε να παραλάβει τις Δέκα Εντολές. Αλλά ο Μωυσής ήταν στην παρουσία του Θεού και έτσι δεν είχε ανάγκη από υλική τροφή. Εμείς δεν βρισκόμαστε σε παρόμοια κατάσταση.
Νηστεία για μία ημέρα
Η Αγία Γραφή δεν λέει πουθενά πόσο πρέπει να διαρκεί η νηστεία, ούτε μάλιστα αναγκάζει κανέναν να κάνει νηστεία. Η νηστεία είναι τελείως προαιρετική. Αν θέλεις να κάνεις πραγματική νηστεία, τότε μία ημέρα αρκεί. Αν θέλεις να νηστεύσεις περισσότερο είναι δική σου επιλογή. Αλλά πριν κάνεις οποιαδήποτε νηστεία, να βεβαιωθείς πρώτα ότι η υγεία σου επιτρέπει κάτι τέτοιο, γιατί ίσως υπάρχουν άτομα για τους οποίους έστω και μια ημέρα νηστείας να είναι επιβλαβής για την υγεία.
Αν δυσκολεύεσαι να νηστέψεις για μία ημέρα, δοκίμασε για μισή, για ένα ή δύο γεύματα. Αν κάνεις νηστεία και δεις ότι το σώμα σου δεν αντέχει τότε φάε κάτι πολύ ελαφρύ, σούπα ή κάποιο φρούτο.
Γιατί νηστεία;
Είπαμε νωρίτερα ότι η Αγία Γραφή δεν ζητάει να κάνουμε νηστείες. Ούτε είναι η νηστεία «εργαλείο» για να πείσουμε τον Θεό να μας απαντήσει κάποια προσευχή, ή να μας κάνει κάποιο χατίρι. Η νηστεία, όπως είπαμε παραπάνω, είναι έκφραση λύπης, ή μετάνοιας.
Εάν έχεις κάνει κάτι κακό ενάντια στο Θεό ή στους συνανθρώπους, η νηστεία δεν δίνει εξιλέωση (μόνο ο Χριστός δίνει εξιλέωση) αλλά μπορεί να είναι μία έμπρακτη εκδήλωση μεταμέλειας ενώπιον του Θεού. Θα ήταν ανάρμοστο από τη μία να εκφράζουμε λύπη για κάτι και μεταμέλεια, ενώ από την άλλη να γεμίζουμε το σώμα μας τροφές ωσάν να γιορτάζουμε.
Επίσης, εάν έχεις κάποια ιδιαίτερη παράκληση από τον Θεό, τότε μπορείς να συνοδεύσεις την παράκληση με νηστεία, εντατική μελέτη της Γραφής και προσευχή. Ο Θεός ακούει με ιδιαίτερη προσοχή προσευχές που προσφέρονται με ειλικρίνεια και ταπεινοφροσύνη.
Τι λέει η Αγία Γραφή σχετικά με τη νηστεία;
«Η νηστεία που εγώ διάλεξα, δεν είναι τούτη; Το να λύνεις τούς δεσμούς της κακίας, το να διαλύεις βαριά φορτία, και το να αφήνεις ελεύθερους τους καταδυναστευμένους, και το να συντρίβεις κάθε ζυγό; Δεν είναι το να μοιράζεις το ψωμί σου σ’ αυτόν που πεινάει, και να βάζεις μέσα στο σπίτι σου τους άστεγους φτωχούς; Όταν βλέπεις τον γυμνό, να τον ντύνεις, και να μη κρύβεις τον εαυτό σου από τη σάρκα σου; Τότε, το φως σου θα εκλάμψει σαν την αυγή, και η υγεία σου γρήγορα θα βλαστήσει• και η δικαιοσύνη σου θα προπορεύεται μπροστά σου• η δόξα τού Κυρίου θα είναι η οπισθοφυλακή σου. Τότε, θα κράζεις, και ο Κύριος θα απαντάει• θα φωνάζεις, και εκείνος θα λέει: Δες, νάμαι, εγώ.
Αν βγάλεις από ανάμεσά σου τον ζυγό, την ανάταση του δαχτύλου, και τα μάταια λόγια• και ανοίγεις την ψυχή σου σ’ εκείνον που πεινάει, και ευχαριστείς τη θλιμμένη ψυχή• τότε, το φως σου θα ανατέλλει μέσα στο σκοτάδι, και το σκοτάδι σου θα είναι σαν μεσημέρι. Και ο Κύριος θα σε οδηγεί πάντοτε, και θα χορταίνει την ψυχή σου μέσα σε ανομβρίες, και θα παχύνει τα κόκαλά σου• και θα είσαι σαν κήπος που ποτίζεται, και σαν πηγή νερού, που τα νερά της δεν στερεύουν» (Ησαΐας 58:6-11).
Διάβασε επίσης:
Η συγκλονιστική αλήθεια της ανάστασης του Χριστού
