Το έκτο αίτημα της Κυριακής Προσευχής θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε «πολεμικό», με την έννοια ότι συνδέει την καθημερινότητά μας με την πραγματικότητα της μεγάλης διαμάχης, της διαμάχης που ξεκίνησε στον ουρανό και συνεχίζεται και στον κόσμο μας με αμείωτη ένταση μέχρι το τέλος της ιστορίας του.
Σε αυτή την αρχέγονη πάλη, ο Θεός και οι αγγελικές δυνάμεις Του μάχονται για την εκπλήρωση του θελήματός Του στις ζωές των δημιουργημάτων Του, ενώ ο εχθρός της ψυχής και οι αποστάτες άγγελοι επιστρατεύουν κάθε πανούργο μέσο για την απώλεια της ανθρώπινης ψυχής.
Ο Λόγος του Θεού μας έχει ήδη αποκαλύψει πως αυτή η διαμάχη θα λήξει με τον οριστικό θρίαμβο του Ιησού Χριστού και την αιώνια απώλεια του εχθρού και των δυνάμεων του σκότους.
Μέχρι, όμως, να ζήσουμε σε αυτή την πολυπόθητη πραγματικότητα, απλώνεται μπροστά μας ένα πεδίο μάχης, μέσα στο οποίο ο καθένας από εμάς καλείται να επιλέξει πώς θα πολεμήσει και με ποιου το πλευρό θα σταθεί.
Γι’ αυτό ακριβώς το εν λόγω αίτημα της Κυριακής Προσευχής, δεν είναι απλώς πρακτικό και ρεαλιστικό, αλλά ακόμα περισσότερο είναι ένα αίτημα που διευρύνει τους πνευματικούς μας ορίζοντες, αποκαλύπτοντάς μας αλήθειες πολύτιμες για τη φύση του πνευματικού αγώνα και των εφοδίων που απαιτούνται, για να γίνει και δική μας η νίκη του Ιησού Χριστού.
Μη φέρης ημάς εις πειρασμόν…
Αν το πρώτο σκέλος του αιτήματος («μη φέρης ημάς εις πειρασμόν…») αξιολογηθεί με μια επιφανειακή ερμηνεία, γεννά κάποια ερωτηματικά.
Πώς είναι δυνατόν ο Θεός, που είναι η ίδια η έννοια της καλοσύνης και της αγιότητας, να φέρνει σε πειρασμό;
Μήπως μια τέτοια σκέψη θα μπορούσε να αμαυρώσει την αλήθεια της απεριόριστης αγαθοσύνης Του; Προκειμένου να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει αρχικά να ξεκαθαρίσουμε τι σημαίνει η λέξη πειρασμός.
Η λέξη δε σχετίζεται μόνο με κάτι το οποίο είναι ελκυστικό, αλλά η απόλαυσή του μας οδηγεί στην παράβαση του νόμου του Θεού. Σε μία ευρύτερη έννοια, το ρήμα πειράζω συνδέεται με οτιδήποτε δοκιμάζει την πιστότητά μας, με οτιδήποτε ελέγχει τη γνησιότητα του χριστιανικού μας βιώματος και τα πνευματικά εν Χριστώ αποκτήματα της προσωπικότητάς μας.
Αρκετά εδάφια, όπως τα:
- «Nα εξετάζετε τον εαυτό σας, αν είστε στην πίστη· να δοκιμάζετε τον εαυτό σας· ή, δεν γνωρίζετε ότι ο Xριστός είναι μέσα σας; (Β’ Προς Κορινθίους 13:5),
- «Mε πίστη, ο Aβραάμ, όταν δοκιμαζόταν, πρόσφερε τον Iσαάκ»(Προς Εβραίους 11:17),
- «Eπειδή, φύλαξες τον λόγο τής υπομονής μου, και εγώ θα σε φυλάξω από την ώρα τού πειρασμού, που πρόκειται νάρθει επάνω σε ολόκληρη την οικουμένη, για να δοκιμάσει αυτούς που κατοικούν επάνω στη γη»(Αποκάλυψη 3:10),
μας επιβεβαιώνουν ότι η λέξη πειρασμός ταυτίζεται με την οδό των δοκιμασιών μας, μέσω της οποίας ο Θεός επιθυμεί να μείνουμε σταθερά σχετισμένοι μαζί Του, ώστε κάθε οδυνηρή εμπειρία μας, όχι μόνο να μη μας ισοπεδώσει, αλλά αντίθετα να αυξήσει την αγάπη και εμπιστοσύνη μας στο Πρόσωπό Του.
Ποιος είναι αυτός που μας πειράζει;
Όσον αφορά για το ποιος είναι αυτός που μας πειράζει, η Αγία Γραφή δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας: «Kανένας, όταν πειράζεται, ας μη λέει ότι: Aπό τον Θεό πειράζομαι· επειδή, ο Θεός είναι απείραστος κακών, και αυτός δεν πειράζει κανέναν. Πειράζεται, όμως, κάθε ένας, από τη δική του επιθυμία, καθώς παρασύρεται και δελεάζεται» (Ιακώβου 1: 13-14).
O Θεός ποτέ και για κανέναν λόγο δεν επινοεί δυσκολίες, για να μας παγιδεύσει ή να μας εξοντώσει.
Αυτός που έχει μένος απέναντί μας, ως «σαν ωρυόμενο λιοντάρι» (Α’ Πέτρου 5:8), είναι μόνο ο εχθρός της ψυχής μας, ο οποίος με κάθε τέχνασμα επιδιώκει την ηθική και πνευματική μας ανοσία απέναντι σε κάθε εκδήλωση κακού.
Αρχικά, προσπαθεί να αποκοιμίσει τις αντιστάσεις μας, πείθοντάς μας ότι είναι απολύτως φυσιολογικό να κάνουμε μία εσφαλμένη επιλογή, καθώς, στην αντίθετη περίπτωση, θα φανούμε ακραίοι, συντηρητικοί, φανατικοί.
Αφού, όμως, υποκύψουμε στην ευφυή πειθώ του, εφαρμόζει άλλη τακτική, προσπαθώντας αυτή τη φορά να μας πείσει πως αυτό που κάναμε ήταν τρομερά ανόσιο για την αγιότητα του Θεού.
Φυσικά, απώτερος στόχος του είναι να μας κρατήσει μακριά από τη μετάνοια και την εξομολόγηση της αμαρτίας μας∙ να μας αποκαρδιώσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην τολμούμε να έρθουμε με προσευχή ενώπιον του Ιησού.
Πνεύμα διάκρισης
Όποιες και αν είναι οι μέθοδοι του εχθρού, ο κάθε πιστός οφείλει να μην «αγνοεί τα διανοήματά του» (Β’ Προς Κορινθίους 2:11) και να διατηρεί «τα αισθητήρια γεγυμνασμένα» (Εβραίους, 5:14), μέσω της αδιάλειπτης προσευχής, που ωριμάζει και βαθαίνει το χριστιανικό μας βίωμα.
Η πειθαρχημένη πνευματική ζωή μας χαρίζει πνεύμα διάκρισης και αγιάζει τα συναισθήματά μας για τη Δόξα του Θεού.
Ο λόγος που ιδιαίτερα αξίζει να αναφερθούμε στα συναισθήματα είναι γιατί πραγματικά έχουμε ανάγκη το άγγιγμα του Θεού σε αυτά, εφόσον τις περισσότερες φορές που αμαρτάνουμε είναι όταν βρισκόμαστε σε συναισθηματική πίεση και μας βασανίζουν το άγχος, ο θυμός, η αγωνία, η απόγνωση.
Ουσιαστικά, με το να ζητούμε από τον Θεό να μη μας φέρει σε πειρασμό, αιτούμε να αυξάνει την πνευματική μας ηλικία και να διατηρεί σε αρμονία την ψυχοσυναισθηματική μας διάσταση.
Επίσης, υποτασσόμαστε με πίστη στην Κυριότητά Του και ζητούμε να μη μας επιτρέψει να παρασυρθούμε από τις ορμές ενός παράλογου συναισθηματισμού, βαδίζοντας έτσι σε δρόμους αφροσύνης και επανάστασης στον νόμο Του.
Γνωρίζουμε ότι είμαστε όντα που πλαστήκαμε με ηθική ελευθερία, που σημαίνει ότι έχουμε ευθύνη απέναντι στις επιλογές μας. Με το συγκεκριμένο αίτημα, ζητούμε από τον Θεό η διάνοιά μας να είναι τόσο εναρμονισμένη με τη δική Του και η καρδιά μας τόσο εμπεπιστευμένη στην αστείρευτη χάρη Του, ώστε ο εχθρός να μην μπορεί να βρει στη ζωή μας πόρτες ή και παραθυράκια, μέσα από τα οποία μπορεί να εισέλθει και να φέρει διάλυση, μαρασμό, φθορά.
Επιπόλαιη ερμηνεία
Κάποια άλλη επιπόλαιη ερμηνεία αυτού του αιτήματος θεωρεί πως προφέροντας καθημερινά αυτή την πρόταση, εξαναγκάζουμε (!) τον Θεό να μη φέρει ποτέ πειρασμούς στη ζωή μας.
Αν εξετάσουμε τη ζωή πολλών ηρώων της πίστης (Μωυσής, Αβραάμ, Δαβίδ, Ρουθ, Εσθήρ, Ιωάννης ο Πρόδρομος, Παύλος και τόσοι άλλοι άγνωστοι σε εμάς, αλλά γνωστοί στον Κύριό μας), θα διαπιστώσουμε πως η ζωή τους ήταν συνυφασμένη με τη δοκιμασία και τη θλίψη.
Ωστόσο, μέσα σε όλη αυτή την πορεία, ακόμα και αν έκαναν λάθη, αντιμετώπισαν, με τη χάρη του Θεού, κάθε δοκιμασία τους ως εφαλτήριο για μία πλατύτερη εξοικείωση με τον Δημιουργό τους και για μία βαθύτερη κατανόηση και εκτίμηση του τέλειου θελήματός Του.
Αξίζει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο πειρασμός από μόνος του δεν είναι αμαρτία.
Αφορά κάτι, που, οπωσδήποτε, θα συναντήσουμε, εφόσον υποκείμεθα στους νόμους της ανθρώπινης φύσης μας.
Ο Ίδιος ο Ιησούς Χριστός, εφόσον ενδύθηκε την ανθρώπινη φύση μας, γεύτηκε πειρασμούς, αλλά πέρασε διαμέσου αυτών χωρίς αμαρτία, διατηρώντας άθικτα όλα όσα είχε αποκτήσει από τη βαθύτατη σύνδεση με τον Ουράνιο Πατέρα Του.
Επομένως, ο Θεός μας δε μας θεωρεί υπεύθυνους για το αν περνούμε μέσα από πειρασμούς, αλλά για το πώς στεκόμαστε απέναντι σε αυτούς.
Στην πρώτη επιστολή του απόστολου Πέτρου 1:5 διαβάζουμε ότι «φρουρούμαστε με τη δύναμη του Θεού διαμέσου τής πίστης», που σημαίνει ότι ο Θεός δε μας υπόσχεται απαλλαγή από τις δοκιμασίες, αλλά, εφόσον Του το ζητάμε, μας υπόσχεται την περιφρούρηση όλης της ύπαρξής μας, ώστε, μέσα από τους πειρασμούς μας, να εξέλθουμε νικητές με τον δικό Του θρίαμβο.
…ελευθέρωσον ημάς από του πονηρού
Με το δεύτερο σκέλος του έκτου αιτήματος («…ελευθέρωσον ημάς από του πονηρού»), ζητάμε από τον Θεό να μας ελευθερώσει, όχι από τον πειρασμό, αλλά από την επιθυμία για τον πειρασμό.
Είναι η φράση του αιτήματος που μας καλεί να κατανοήσουμε και να εμπειριστούμε τη σημασία της αφιέρωσής μας στον Θεό που δύναται να αγιάσει όλη μας την ύπαρξη.
Σε καθετί που δοκιμάζει τις αντοχές, την υπομονή και την πίστη μας, ο Θεός μας καλεί να ανέβουμε ψηλότερα και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την επιλογή μας να ζητήσουμε από Εκείνον τη δύναμη, για να αντισταθούμε στον πειρασμό.
Κάθε φορά που το κάνουμε αυτό, δεν κερδίζουμε απλώς γαλήνη και ηθική πληρότητα, αλλά η συγκεκριμένη επίθεση εξασθενεί στο μέλλον, καθώς η απόφασή μας να υπακούσουμε στον Θεό, αφαιρεί από τον εχθρό δικαιώματα και γκρεμίζει τα οχυρώματα της σκλαβιάς του στη ζωή μας.
Εξάλλου, αξίζει να γνωρίζουμε πως το είδος των πειρασμών που δέχεται κάθε άνθρωπος συνδέεται αποκλειστικά με τις προδιαθέσεις που τον κυβερνούν.
Αν η προδιάθεσή μας είναι η πνευματική υπερηφάνεια, ο εχθρός θα προσπαθήσει μέσα από αυτή να μας πειράξει.
Αν η προδιάθεσή μας είναι οι σαρκικές επιθυμίες, οι πειρασμοί μας θα είναι ανάλογου περιεχομένου.
Συνεπώς, εκείνο που όλοι μας έχουμε ανάγκη, είναι να παραδώσουμε τις προδιαθέσεις μας στον Ιησού Χριστό και να ζητήσουμε από Εκείνον να εργαστεί το θαύμα της ανακαίνισης της σκέψης μας και της αναγέννησης της καρδιάς μας.
Οι πειρασμοί παραπάνω από τις δυνάμεις μας
Αν νομίζουμε ότι πειραζόμαστε παραπάνω από τις δυνάμεις μας, έχουμε απόλυτη ανάγκη να πιστέψουμε στην υπόσχεση του Ιησού ότι:
«Πειρασμός δεν σας κατέλαβε, παρά μονάχα ανθρώπινος· όμως, είναι πιστός ο Θεός, ο οποίος δεν θα σας αφήσει να πειραστείτε περισσότερο από τη δύναμή σας, αλλά μαζί με τον πειρασμό θα κάνει και την έκβαση, ώστε να μπορείτε να υποφέρετε» (Α’ Προς Κορινθίους 10:13).
Αν νομίζουμε ότι δεν έχουμε κάποιον να καταλάβει τις δοκιμασίες και τις πιέσεις μας, χρειαζόμαστε να αναβλέψουμε στον Μέγα Αρχιερέα μας, που δύναται να «συμπαθήσει στις ασθένειές μας, αλλά ο οποίος πειράστηκε καθ’ όλα, κατά τη δική μας ομοιότητα, χωρίς αμαρτία» (Προς Εβραίους 4:15).
Είναι πέρα για πέρα αλήθεια ότι ζούμε σε καιρούς που ο αποπροσανατολισμός, η σύγχυση και η διαφθορά, που σπείρει ο εχθρός γύρω μας και, ίσως, και μέσα μας, απειλούν τις κοινωνίες μας με σήψη και την ψυχή μας με απελπισία.
Έχουμε απόλυτη ανάγκη να αποβλέπουμε στον Ιησού Χριστό, τον Αρχηγό και Τελειωτή της πίστης μας.
Όταν επιμένουμε να ζητούμε από τον Θεό την αποκάλυψη των πανούργων τεχνασμάτων του εχθρού μας, επιλέγουμε (πάντα είναι δική μας η απόφαση) να αποφύγουμε τον πειρασμό και να αντισταθούμε στην πνευματική επίθεση, με τη θωράκισή μας από την πανοπλία του Ιησού Χριστού (Προς Εφεσίους 6: 10-18) και τη ζωντανή εκδήλωση του καρπού του Αγίου Πνεύματος στις σκέψεις, τα λόγια, τις πράξεις μας (Προς Γαλάτας 5:22).
Ότι σου εστίν η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα εις τους αιώνας, αμήν
