ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΦΥΛΕΣ
Ο λαός Ισραήλ κατασκήνωνε στην έρημο σε τέσσερις ομάδες παρατεταμένες γύρω από το αγιαστήριο. “Εκείνοι μεν που στρατοπεδεύουν προς τα ανατολικά θα είναι εκείνοι από τη σημαία του στρατοπέδου του Ιούδα” (Αριθμοί 2:3). Η ανατολή συνήθως συμβολίζει την οδό προς το Θεό: η είσοδος του αγιαστηρίου βρισκόταν στην ανατολική πλευρά,[1] ο Μωυσής και οι ιερείς κατασκήνωναν στην ανατολική πλευρά (Αριθμοί 3:38) και η δόξα του Θεού φαινόταν από την ανατολή (Ιεζεκιήλ 43:2,4, Αποκάλυψη 7:2).
Ο γιος του Ιακώβ, ο Ιούδας, ήταν γνωστός ως μεσολαβητής των αδελφών του (Γένεση 37:26, 44:18-34) και η φυλή του Ιούδα θεωρούνταν η βασιλική φυλή (“Δεν θα εκλείψει το σκήπτρο από τον Ιούδα” Γένεση 49:10), απόγονος της φυλής του Ιούδα ήταν ο Μεσσίας.[2] Ο Ιούδας ήταν η πρώτη φυλή που συμπεριλαμβάνεται στις 144.000 (Αποκάλυψη 7:4-8). Έμβλημα τους ήταν το λιοντάρι (“το λιοντάρι, που είναι από τη φυλή του Ιούδα”[3] Αποκάλυψη 5:5, Γένεση 49:9). Το λιοντάρι είναι ατρόμητο και δυνατό και καταδιώκει τους εχθρούς του.[4] Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, φαίνεται ότι το πρώτο ζώο που ήταν “όμοιο με λιοντάρι” είναι ένας ισχυρός άγγελος που ιθύνεται της κρίσης εκείνων που ανήκουν στην πνευματική φυλή του Ιούδα. Στο έκτο κεφάλαιο γίνεται εκτενέστερη αναφορά σχετικά με την τάξη των ανθρώπων που συμβολίζονται από τη φυλή Ιούδα και κρίνονται την Ημέρα του Εξιλασμού στον ουρανό.
“Και δυτικά θα είναι η σημαία του στρατοπέδου του Εφραΐμ ” (Αριθμοί 2:18). Προς τη δύση βρίσκονταν οι Φιλισταίοι (Ησαΐας 11:14) οι οποίοι προσπάθησαν να αναμείξουν τη λατρεία του Θεού και των ειδώλων (Α΄ Σαμουήλ 5:1,2). Επίσης, στα δυτικά βρισκόταν η Ελλάδα (Δανιήλ 8:5,21) και στο κεφάλαιο 13 θα δούμε ότι η επιρροή της ελληνικής φιλοσοφίας θεμελίωσε λανθασμένα δογματικά πιστεύω καθώς και την ειδωλολατρία στην Εκκλησία.
Η φυλή Εφραΐμ είχε τις πιο πλούσιες ευλογίες,[5] αλλά αντί να χρησιμοποιήσει τις ευλογίες, για να ηγηθεί πνευματικά, πρωτοστάτησε στην ειδωλολατρία στον Ισραήλ. Ο Ιεροβοάμ, από τη φυλή Εφραΐμ, ο πρώτος βασιλιάς του διαιρεμένου βασιλείου του Ισραήλ έφτιαξε δυο χρυσούς μόσχους για θεούς και τοποθέτησε τον έναν στη Βαιθήλ (πόλη στην περιοχή Εφραΐμ ) και τον άλλο στην περιοχή Δαν (Α΄ Βασιλέων 11:26, 12:25-29).
Στο βιβλίο του Ωσηέ και στους Ψαλμούς, ο Εφραΐμ επανειλημμένως αποδοκιμάζεται για την ειδωλολατρία του - “Επειδή, ο Εφραΐμ πλήθυνε τα θυσιαστήρια για να αμαρτάνει, θα γίνουν σ’ αυτόν θυσιαστήρια στο να αμαρτάνει… Ο Εφραΐμ υψώθηκε στον Ισραήλ και όταν αμάρτησε σχετικά με τον Βάαλ, τότε πέθανε. Και τώρα αμαρτάνουν περισσότερο και περισσότερο, και έκαναν για τον εαυτό τους χωνευτά από το ασήμι τους… αυτοί λένε γι’ αυτά: οι άνθρωποι που θυσιάζουν ας φιλήσουν τα μοσχάρια… Ο Εφραΐμ προσκολλήθηκε στα είδωλα, αφήστε τον. Το ποτό τους ξίνισε, δόθηκαν ολοκληρωτικά στην πορνεία” (Ωσηέ 8:11, 7:8-10, 13:1,2, 4:17,18). “Ο Εφραΐμ δεν φύλαξαν τη διαθήκη του Θεού, και στον νόμο του δεν θέλησαν να περπατούν· και ξέχασαν τα έργα του, και τα θαυμάσιά του, που τους έδειξε... (ο Θεός) απέρριψε τη σκηνή του Ιωσήφ, και δεν διάλεξε τη φυλή του Εφραΐμ· αλλά διάλεξε τη φυλή του Ιούδα” (Ψαλμοί 78:9-11,67,68). Ο Εφραΐμ δεν συμπεριλαμβάνεται στις φυλές που αποτελούν τις 144.000.[6]
Το έμβλημα του Εφραΐμ είναι το μοσχάρι.[7] Το μοσχάρι συμβολίζει δύναμη, υποταγή και θυσία. Καθώς όμως ο Εφραΐμ απομακρύνεται από τον Θεό και εμπλέκεται με τη λατρεία του μόσχου στην ιστορία του Ιεροβοάμ και στο βιβλίο του Ωσηέ[8], συμβολίζει εκείνους που διατείνονται ότι είναι Χριστιανοί αλλά επειδή αναμιγνύουν την αλήθεια με το ψέμα στην πραγματικότητα είναι ειδωλολάτρες. Το δεύτερο ζώο, το βόδι, είναι ο άγγελος που ιθύνεται της κρίσης της τάξης των ανθρώπων που συμβολίζονται από τη φυλή Εφραΐμ.
“Και μεσημβρινά (νότος) θα είναι η σημαία του στρατοπέδου του Ρουβήν” (Αριθμοί 2:10). Στα νότια βρισκόταν η Αίγυπτος όπου κατέληξε ο λαός του Θεού για να επιβιώσει από την πείνα την εποχή του Ιακώβ και του Ιωσήφ αλλά τελικά έγιναν σκλάβοι στους Αιγύπτιους (Γένεση 46:1-7, Έξοδος 1-13, Δανιήλ 11). Ο Ρουβήν ήταν ο πρωτότοκος και συνεπώς θα έπρεπε να έχει τα πρωτοτόκια ως πνευματικός ηγέτης του λαού του Θεού. Έχασε όμως τα προνόμια του λόγω της ανθρώπινης αδυναμίας (κοιμήθηκε με την παλλακίδα του πατέρα του, Γένεση 35:22, 49:3). Όπως και ο Ιούδας, προσπάθησε να επέμβει για να σώσει τον αδελφό του Ιωσήφ, όταν τα υπόλοιπα αδέλφια του ήθελαν να τον σκοτώσουν, η επέμβαση του όμως ήταν αδύναμη και αναποτελεσματική (Γένεση 37:22-29, 42:37). Στην τελευταία ευλογία ο Ρουβήν φαίνεται να αντιπροσωπεύει εκείνους που μόλις προλαβαίνουν να εισέλθουν στη βασιλεία του Θεού - “Ας ζει ο Ρουβήν και ας μη πεθάνει” (Δευτερονόμιο 33:6).
Ο Ρουβήν αναφέρεται στις φυλές που ανήκουν στις 144.000 (Αποκάλυψη 7:4-8), παρόλο που δεν αναφέρεται στην πρώτη θέση, όπως θα ήταν αναμενόμενο λόγω της σειράς γέννησης.[9] Έμβλημα στη σημαία του είναι ο άνθρωπος.[10] Ο άνθρωπος συμβολίζει τη θεότητα (ο άνθρωπος δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα Θεού, Γένεση 1:26), αλλά με την επιρροή της αμαρτίας έγινε σύμβολο πνευματικής αδυναμίας - “Διαμέσου ενός ανθρώπου η αμαρτία μπήκε μέσα στον κόσμο, και με την αμαρτία ο θάνατος, και με τον τρόπο αυτό ο θάνατος πέρασε μέσα σε όλους τους ανθρώπους, για τον λόγο ότι όλοι αμάρτησαν” (Ρωμαίους 5:12). Το τρίτο ζώο, ο άνθρωπος, είναι ο άγγελος που ιθύνεται της κρίσης της τάξης των ανθρώπων που συμβολίζονται από τη φυλή Ρουβήν.
“Και προς τον βορρά θα είναι η σημαία του στρατοπέδου του Δαν” (Αριθμοί 2:25). Στο Βορρά βρίσκονταν οι μεγάλοι κατακτητές εχθροί του λαού του Θεού όπως η Συρία, η Ασσυρία και ιδιαίτερα η Βαβυλώνα.[11] Στον Ζαχαρία δεύτερο κεφάλαιο ο λαός του Θεού λαμβάνει την εντολή: “Φεύγετε από τη γη του βορρά... Διασώσου, Σιών, η οποία κατοικείς μαζί με τη θυγατέρα της Βαβυλώνας” (Ζαχαρίας 2:6,7).
Ο Δαν στις αρχές της εποχής των Κριτών αποχώρησε από τις άλλες φυλές κατευθυνόμενος βόρεια όπου αναμείχθηκε με την ειδωλολατρία (Κριτές κεφάλαιο 18). Η φυλή του Δαν ήταν η δεύτερη φυλή που αποδέχτηκε το χρυσό μοσχάρι του Ιεροβοάμ και η περιοχή του Δαν ήταν γνωστή για την ειδωλολατρία της (Α’ Βασιλέων 12:25-30, Β’ Βασιλέων 10:29). Στην ευλογία του Ιακώβ για τον Δαν φαίνεται ότι ουσιαστικά ο Δαν ήταν εχθρός του λαού του Θεού, παρόλο που ανήκε στις 12 φυλές: “Ο Δαν θα κρίνει τον λαό του, σαν μια από τις φυλές του Ισραήλ· ο Δαν θα είναι φίδι επάνω στον δρόμο, ασπίδα στο μονοπάτι, δαγκώνοντας τις φτέρνες του αλόγου, ώστε ο καβαλάρης του θα πέφτει προς τα πίσω” (Γένεση 49:16,17).
Ο Δαν δεν αναφέρεται στις φυλές που ανήκουν στις 144.000 (Αποκάλυψη 7:4-8). Στη σημαία του έμβλημα είναι ο αετός.[12] Ο αετός θα έπρεπε να συμβολίζει τη δικαιοσύνη και την προστασία, αλλά με την επιρροή της αμαρτίας αντιπροσωπεύει τους εχθρούς του λαού του Θεού που εξαπολύουν σφοδρές επιθέσεις εναντίον των πιστών και τους καταστρέφουν.[13] Το τέταρτο ζώο, ο αετός, είναι ο άγγελος που ιθύνεται της κρίσης για την τάξη των ανθρώπων που συμβολίζονται από τη φυλή Δαν.
Αυτές οι τέσσερις φυλές αντιπροσωπεύουν τέσσερις κατηγορίες χριστιανών που αξιολογούνται στη διερευνητική κρίση: Οι δυνατοί, πιστοί Χριστιανοί (το λιοντάρι), οι ψευδοχριστιανοί που στην πραγματικότητα είναι ειδωλολάτρες (το μοσχάρι), οι αδύναμοι Χριστιανοί (ο άνθρωπος) και οι κατ’ όνομα χριστιανοί που ουσιαστικά είναι εχθροί του Χριστού και του λαού Του (ο αετός). Μόνο δυο από τις τέσσερις ομάδες θα βρεθούν στη Βασιλεία των ουρανών. Αυτή η άποψη βασίζεται στο γεγονός ότι παρόλο που ο Ιεζεκιήλ είδε τα ζώα (χερουβείμ) με τα τέσσερα πρόσωπα (“Γνώρισα ότι ήσαν χερουβείμ. Κάθε ένα είχε από τέσσερα πρόσωπα, Ιεζεκιήλ 10:20,21), όταν τα χερουβείμ σμιλεύτηκαν στο αγιαστήριο, “Κάθε χερούβ είχε δύο πρόσωπα· και πρόσωπο ανθρώπου… και πρόσωπο λιονταριού” (Ιεζεκιήλ 41:18,19). Τα πρόσωπα του βοδιού και του αετού δεν παρουσιάζονται στα ξυλόγλυπτα έργα που κοσμούσαν το αγιαστήριο.[14]
Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τα τέσσερα ζώα και τις φυλές που αντιπροσωπεύουν:
| Ζώο | Πρόσωπο | Κατεύθυνση | Φυλή | Χαρακτηριστικό |
|---|---|---|---|---|
| Πρώτο | Λιοντάρι | Ανατολή | Ιούδα | Δυνατό |
| Δεύτερο | Μοσχάρι | Δύση | Εφραΐμ | Ψεύτικο |
| Τρίτο | Άνθρωπος | Νότος | Ρουβήν | Αδύναμο |
| Τέταρτο | Αετός | Βορράς | Δαν | Εχθρός |
Συνέχισε στη επόμενη παράγραφο: 4:9-11 ΔΟΞΑ ΤΩ ΘΕΩ
[1] Έξοδος 27:13-16, Ιεζεκιήλ 46:1
[2] Γένεση 49:8-10, Ματθαίον 1:2,3, 2:6, Εβραίους 7:14.
[3] Στο όραμα των τεσσάρων ζώων του Ιεζεκιήλ το λιοντάρι ήταν επίσης στην ανατολική πλευρά, το σημείο όπου στρατοπέδευε ο Ιούδας. Το όραμα “ερχόταν από τον βορρά” (Ιεζεκιήλ 1:4) και το λιοντάρι ήταν στα δεξιά, δηλαδή στην ανατολική πλευρά.
[4] Παροιμίες 28:1, Ησαΐας 31:4, Μιχαίας 5:8,9.
[5] Γένεση 48:8-20, 49:22-26.
[6] Παρόλο που αναφέρονται 12 φυλές δυο φυλές λείπουν, ο Εφραΐμ και ο Δαν. Η αιτία είναι ότι συμπεριλαμβάνεται ο Ιωσήφ μαζί με έναν από τους γιους του (τον Μανασσή). Μια πλήρης αναφορά και με τον Ιωσήφ και με τους δυο γιους του θα άθροιζε συνολικά 14 φυλές.
[7] Στο όραμα του Ιεζεκιήλ το μοσχάρι ήταν στη δυτική πλευρά, εκεί όπου κατασκήνωνε ο Εφραΐμ. Ο Εφραΐμ επανειλημμένως συγκρίνεται με ένα μοσχάρι, έναν ταύρο ή με ένα δαμάλι (βλ. Ιερεμίας 31:18, Ωσηέ 10:11, 4:16,17).
[8] Ωσηέ 13:1,2, 10:11, 4:16,17.
[9] Στις αναφορές των φυλών της Παλαιάς Διαθήκης ο Ρουβήν ήταν στην πρώτη θέση ως πρωτότοκος (Γένεση 49:3, Έξοδος 1:2, Αριθμοί 1:5, 13:4, Δευτερονόμιο 33:6-25, Α΄ Χρονικών 2:1). Αλλά στο Α΄ Χρονικών 5:1 φαίνεται πως ο Ρουβήν έχασε τα πρωτοτόκια εξαιτίας της πορνείας του: “Και οι γιοι του Ρουβήν, του πρωτότοκου του Ισραήλ, (επειδή, αυτός ήταν ο πρωτότοκος· όμως, επειδή μόλυνε την κοίτη του πατέρα του, τα πρωτοτόκιά του δόθηκαν στους γιους του Ιωσήφ, γιου του Ισραήλ· όμως, όχι για να έχει τα πρωτοτόκια ως προς τη γενεαλογία· επειδή, ο Ιούδας υπερίσχυσε περισσότερο από τους αδελφούς του, ώστε απ’ αυτόν να βγει ο ηγούμενος· τα πρωτοτόκια, όμως, ήσαν του Ιωσήφ).”
[10] Στο όραμα του Ιεζεκιήλ, ο άνθρωπος βρίσκεται στο νότο, εκεί όπου στρατοπέδευε ο Ρουβήν.
[11] Ιερεμίας 1:13-16, 25:9, Ιεζεκιήλ 26:7, 38:1-39:5, Δανιήλ 11 (ο βασιλιάς του Βορρά), Σοφονίας 2:13.
[12] Στο όραμα του Ιεζεκιήλ ο αετός ήταν στη βόρεια πλευρά, στο σημείο που στρατοπέδευε η φυλή Δαν.
[13] Λευιτικό 11:13, Δευτερονόμιο 28:49, Ωσηέ 8:1, Θρήνοι 4:19, Αββακούμ 1:6-8. Υπάρχει ένας συσχετισμός μεταξύ του όφεως (ο Δαν είναι “φίδι επάνω στον δρόμο” Γένεση 49:17) και του αετού: Ο Σατανάς, “το αρχαίο φίδι” είναι ο βασιλιάς της Βαβυλώνας (Ησαΐας 14:12-15). Ο βασιλιάς της Βαβυλώνας απεικονίζεται ως “ο μεγάλος αετός” στον Ιεζεκιήλ 17:3, 12.
[14] Ένα ακόμα στοιχείο είναι ότι όταν οι Ισραηλίτες στρατοπέδευαν στην έρημο, ο αλαλαγμός των σαλπίγγων σήμαινε ότι “σηκώνονται τα στρατόπεδα” και οι φυλές στα ανατολικά και στα νότια (Ιούδας και Ρουβήν) θα ξεκινούσαν το ταξίδι τους. Η φράση σημαίνει ‘ακολουθώ τον Θεό’ (Αριθμοί 10:5,6). Δεν υπάρχει αναφορά ότι σηκώνονται οι φυλές που βρίσκονται στα δυτικά και βόρεια (Εφραΐμ και Δαν).