17:9-11 ΕΠΤΑ ΚΕΦΑΛΙΑ
“Εδώ είναι ο νους που έχει σοφία. Τα επτά κεφάλια είναι επτά βουνά, όπου επάνω τους κάθεται η γυναίκα. Και είναι επτά βασιλιάδες· οι πέντε έπεσαν, και ο ένας είναι, ο άλλος δεν ήρθε ακόμα, και όταν έρθει, πρέπει να μείνει για λίγο. Και το θηρίο που ήταν, και δεν είναι, κι αυτός είναι ο όγδοος, και είναι από τους επτά, και πηγαίνει σε απώλεια” (Αποκάλυψη 17:9-11) .
Το γεγονός ότι δεν πρόκειται για μια απλή ταυτοποίηση υπονοείται από τη φράση: “Εδώ είναι ο νους που έχει σοφία” . Αρκετές ερμηνείες έχουν παρουσιαστεί, καθεμία με τα μειονεκτήματά της. Η πρώτη φράση “Τα επτά κεφάλια είναι επτά βουνά, όπου επάνω τους κάθεται η γυναίκα” φαίνεται να αναφέρεται στη Ρώμη, που από την αρχαιότητα ονομάζεται Επτάλοφος. Αυτό συνάδει με το γεγονός ότι η πόρνη ταυτίζεται με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, όπως είδαμε παραπάνω. Είναι επίσης μια από τις λίγες επιλογές που ταιριάζει με το εδάφιο 18, “Και η γυναίκα που είδες, είναι η μεγάλη πόλη, που έχει βασιλεία επάνω στους βασιλιάδες της γης” . Δεν υπάρχει άλλη πόλη στην ιστορία που κυριάρχησε πάνω σε βασιλιάδες, όπως η Ρώμη.
Η ερμηνεία της δεύτερης φράσης “και είναι επτά βασιλιάδες· οι πέντε έπεσαν, και ο ένας είναι, ο άλλος δεν ήρθε ακόμα” είναι ακόμα πιο δύσκολη. Μια άποψη υποστηρίζει ότι οι βασιλιάδες αντιπροσωπεύουν τη διαδοχή των αυτοκρατοριών που αναφέρεται στον Δανιήλ. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, οι πέντε βασιλιάδες που “έπεσαν” είναι η Βαβυλώνα, η Περσία, η Ελλάδα, η παγανιστική Ρώμη και η παπική Ρώμη, η οποία “έπεσε” με τη θανατηφόρα πληγή το 1798 (βλ. 13:3 Η Θανατηφόρα Πληγή ). Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση, ο έκτος βασιλιάς, “ο ένας” που “είναι” , ταυτίζεται με το θηρίο που ανεβαίνει από τη γη, δηλαδή τις Η.Π.Α.,[1] το κράτος που θα εδραιώσει την εικόνα και το χάραγμα του θηρίου. Συνεπώς, το χρονικό πλαίσιο του οράματος είναι ο έσχατος καιρός, πριν τη Μεγάλη Θλίψη. Η βασική δυσκολία με αυτή την άποψη είναι ότι δεν μπορεί να δοθεί μια πειστική ταυτοποίηση για τον έβδομο βασιλιά, που “δεν ήρθε ακόμα, και όταν έρθει, πρέπει να μείνει για λίγο” . Το βιβλίο της Αποκάλυψης δεν παρουσιάζει κάποια άλλη βασιλεία ή υπερδύναμη πριν από αυτή του “θηρίου”, το οποίο ταυτίζεται στο εδάφιο 11 με τον όγδοο βασιλιά.
Μία άλλη ερμηνεία, είναι ότι “ο ένας” που “είναι” αναφέρεται στην εποχή του απόστολου Ιωάννη, όταν έγραφε την Αποκάλυψη. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, τα κεφάλια αντιπροσωπεύουν όλες τις αυτοκρατορίες που καταδυνάστευαν το λαό του Θεού. Συνεπώς, η πρώτη είναι η Αίγυπτος, που υποδούλωσε τους Ισραηλίτες, η δεύτερη η Ασσυρία, που αιχμαλώτισε τις δέκα βόρειες φυλές, η τρίτη η Βαβυλώνα, η τέταρτη η Περσία, η πέμπτη η Ελλάδα και η έκτη, αυτή που “είναι” αντιπροσωπεύει την παγανιστική Ρώμη την εποχή του Ιωάννη. Το βασικό πρόβλημα αυτής της θεωρίας είναι και πάλι η ταυτοποίηση του έβδομου βασιλιά, που “πρέπει να μείνει για λίγο” .[2] Επιπλέον, στην προηγούμενη ενότητα είδαμε ότι τα εδάφια 8 και 12 υποδεικνύουν ότι το χρονικό πλαίσιο δεν είναι η εποχή του απόστολου Ιωάννη, αλλά ο έσχατος καιρός, μετά τη θεραπεία της θανατηφόρας πληγής και πριν την εμφάνιση του αντίχριστου. Ουσιαστικά, οι ερμηνείες που υποστηρίζουν ότι τα κεφάλια του θηρίου είναι αυτοκρατορίες δεν είναι πειστικές καθώς η περικοπή αναφέρεται σε βασιλιάδες και όχι σε βασιλείες.[3] Επιπλέον, το θηρίο που “είναι ο όγδοος (βασιλιάς), και είναι από τους επτά” και “πηγαίνει σε απώλεια” , πρέπει να είναι ένα πρόσωπο και όχι μια αυτοκρατορία - στην Καινή Διαθήκη μόνο άνθρωποι οδηγούνται σε απώλεια, όχι πολιτικές οντότητες. Ακόμη, αυτές οι ερμηνείες γεννούν την απορία, για ποιό λόγο η περικοπή να δίνει έμφαση στις αρχαίες αυτοκρατορίες, όταν ο προφανής στόχος της είναι να προσδιορίσει την ταυτότητα της Βαβυλώνας του έσχατου καιρού;[4]
Μια πιο πιθανή ερμηνεία των επτά κεφαλιών λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι δεν γίνεται καμία αναφορά ότι το κόκκινο θηρίο έχει ή ότι υπέφερε από μια θανατηφόρα πληγή, κάτι που αποτελούσε κεντρικό θέμα στο κεφάλαιο 13. Η ερμηνεία αυτή λαμβάνει υπόψη επίσης το χρονικό πλαίσιο του χωρίου, δηλαδή την περίοδο λίγο πριν την εμφάνιση του αντίχριστου και την πτώση της Βαβυλώνας. Επομένως ολόκληρη η ιστορία του “κόκκινου θηρίου” συμβαίνει μετά τη θεραπεία της θανατηφόρας πληγής. Πότε συνέβη αυτό στην ιστορία; Κάποιοι σχολιαστές θεωρούν ότι η χρονολογική έναρξη αυτής της περιόδου είναι το 1929, όταν ο παπισμός απέκτησε εκ νέου ανεξάρτητο κρατίδιο. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, οι βασιλιάδες είναι οι Πάπες της Καθολικής Εκκλησίας. Επομένως το χρονικό πλαίσιο του οράματος τίθεται στη βασιλεία του έκτου Πάπα, ξεκινώντας από το 1929 που θεραπεύτηκε η πληγή και εκτείνεται μέχρι μόλις πριν τη Μεγάλη Θλίψη.
Μέχρι τη στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο έχουν υπάρξει πέντε πάπες που έχουν ‘πέσει’ από το 1929,[5] και ο Ιωάννης Παύλος Β΄, ο έκτος πέθανε πρόσφατα. Σίγουρα η κυριαρχία του θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι συμβολίζει την πλήρη θεραπεία της πληγής το θηρίου. Κατάφερε να δημιουργήσει μια στενή σχέση με τις Η.Π.Α., με ανταλλαγή πρεσβευτών και στενή συνεργασία για τη πτώση του κομμουνισμού (βλ. 13: Η Θανατηφόρα Πληγή Θεραπεύτηκε )[6] και αυτή η συμμαχία της Καθολικής Εκκλησίας και τις Προτεσταντικές Η.Π.Α. αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό του τελικού διωγμού που είδαμε στο κεφάλαιο 13. Ο έβδομος βασιλιάς, που “πρέπει να μείνει για λίγο” θα είναι ο διάδοχός του, ο πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ έχοντας αναλάβει τη θέση σε ηλικία 78 ετών, είναι πιθανό η διάρκεια θητείας του να είναι σύντομη. Από τη στιγμή που η μέση διάρκεια της θητείας ενός πάπα από το 1929 είναι περίπου 13 χρόνια, θα είναι αρκετά μικρότερη πριν παρουσιαστεί “το θηρίο που ήταν, και δεν είναι, κι αυτός είναι ο όγδοος” , δηλαδή ο αντίχριστος, που θα αξιώσει το θρόνο. Προφανώς η αλήθεια ή όχι αυτής της ερμηνείας θα ξεκαθαριστεί αν αναλάβει ο επόμενος πάπας και ολοκληρώσει τη θητεία του χωρίς να συμβεί τίποτα.
Άλλοι μελετητές (συμπεριλαμβανομένου του συγγραφέα αυτού του βιβλίου) υποστηρίζουν εναλλακτικές εναρκτήριες ημερομηνίες για το μέτρημα των επτά βασιλιάδων[7] συμπεριλαμβανομένης αυτής του Οκτωβρίου του 1962. Τότε ο πάπας Ιωάννης ΚΓ΄ τερμάτισε επίσημα την Πρώτη Σύνοδο του Βατικανού και άρχισε τη Δεύτερη Σύνοδο. Η πρώτη σύνοδος, που ξεκίνησε το 1868, εδραίωσε την αρχή του αλάθητου του πάπα και σκόπευε να προσδιορίσει τη φύση της Εκκλησίας. Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 1870, το βασίλειο της Ιταλίας, έχοντας ήδη κατακτήσει τις παπικές περιοχές, κατέλαβε και τη Ρώμη, που έως τότε ήταν υπό την εξουσία του παπισμού. Ο πάπας Πίος Θ’ κατεστάλη, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να συνεχίσει τις εργασίες της Πρώτης Συνόδου και αυτοανακηρύχθηκε ως “ο φυλακισμένος του Βατικανού” αναγνωρίζοντας ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είχε χάσει την κυριαρχία της. Όταν ο πάπας Ιωάννης ΚΓ’ άνοιξε τη Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού, πρώτο του μέλημα ήταν να κλείσει επισήμως αυτό το δυσάρεστο κεφάλαιο της ιστορίας της Καθολικής Εκκλησίας και να ανοίξει ένα νέο. Σύμφωνα με τη Δεύτερη Σύνοδο η Καθολική Εκκλησία έπρεπε “να ανανεώσει την εκκλησία, να αποκαταστήσει την ενότητα μεταξύ όλων των Χριστιανών και να ανοίξει συζήτηση με τον σύγχρονο κόσμο”. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε αυτή ως την πραγματική θεραπεία της θανατηφόρας πληγής. Αν το 1962, είναι η εναρκτήρια ημερομηνία για να μετρήσουμε τους επτά βασιλιάδες, ο τωρινός πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄, είναι ο πέμπτος και αφού “πέσει” , ο έκτος βασιλιάς, εκείνος που “είναι” , θα εγερθεί και η κυριαρχία του θα λάβει χώρα στο χρονικό πλαίσιο του οράματος της Αποκάλυψης 17, όταν η πόρνη θα “μεθύσει από το αίμα των αγίων” και θα αποκτήσει τον έλεγχο του κόκκινου θηρίου. Για περαιτέρω ανάλυση αυτού του θέματος βλ. Παράρτημα 7.
Από τη στιγμή που ο απόστολος Ιωάννης αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στην ταυτότητα αυτής της οντότητας των έσχατων ημερών, είναι προφανώς πολύ σημαντικό για το λαό του Θεού να κατανοήσει περί τίνος πρόκειται. Απαιτείται “νους που έχει σοφία” και ευτυχώς έχουμε μια συγκεκριμένη υπόσχεση από τον Θεό - “Αν κάποιος από σας είναι ελλιπής σε σοφία, ας ζητάει από τον Θεό, που δίνει σε όλους πλούσια, και χωρίς να ονειδίζει· και θα του δοθεί” (Ιακώβου 1:5). Αυτό είναι ένα θέμα, το οποίο απαιτεί πολλή μελέτη, προσευχή και συζήτηση.
Συνέχισε στη επόμενη παράγραφο: 17:12-18 ΔΕΚΑ ΚΕΡΑΤΑ ΚΑΙ Η ΠΟΡΝΗ
[1] Αποκάλυψη 13:11.
[2] Αν αναφέρεται στην παπική Ρώμη, τα 1260 χρόνια δεν είναι “για λίγο”, ενώ δεν λαμβάνονται υπόψη οι Η.Π.Α., ένας βασικός πρωταγωνιστής στο κεφάλαιο 13. Το να θεωρήσουμε ότι η παγανιστική και η παπική Ρώμη μαζί αποτελούν τον έκτο βασιλιά, δεν ταιριάζει με τα οράματα του Δανιήλ, που τις περιγράφουν ως σχετιζόμενες μεν, αλλά ξεχωριστές οντότητες δε. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, είτε οι Η.Π.Α. είτε η παπική Ρώμη θα ήταν ο έβδομος βασιλιάς που συνεχίζει “για λίγο” και ο όγδοος βασιλιάς, δηλαδή το θηρίο, θα ήταν η μελλοντική αναδυόμενη Ρωμαϊκή δύναμη μαζί με τα “δέκα κέρατα”.
[3] Παρόλο που το βιβλίο του Δανιήλ φαίνεται να χρησιμοποιεί τις λέξεις βασιλιάς και βασιλεία κατ’ εναλλαγήν, είναι σαφές στο πλαίσιο της περικοπής ότι πρόκειται για την ίδια οντότητα (π.χ. συγκρίνετε Δανιήλ 7 εδ. 17 και 23). Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει στην Αποκάλυψη.
[4] Βλ. Παράρτημα 7 για περεταίρω ανάλυση αυτής της άποψης.
[5] Πίος ΙΑ΄ 1922-39, Πίος ΙΒ΄ 1939-58, Ιωάννης ΚΓ΄ 1958-63, Παύλος ΣΤ΄ 1963-1978, Ιωάννης Παύλος Α΄ 1978, Ιωάννης Παύλος Β΄ 1978-2005.
[6] Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, επικεφαλής της Σοβιετικής Ένωσης την περίοδο της διάλυσής της, είπε “Ότι συνέβη στην ανατολική Ευρώπη τα τελευταία χρόνια θα ήταν αδύνατο χωρίς την παρουσία του Πάπα και χωρίς τον σημαντικό ρόλο – συμπεριλαμβανομένου του πολιτικού ρόλου – που έπαιξε στο παγκόσμιο σκηνικό” περιοδικό Time, 11 Απριλίου 2005.
[7] Άλλες προτάσεις για την έναρξη των επτά βασιλιάδων περιλαμβάνουν τη Β’ Σύνοδο του Βατικανού (1962-65), όταν η Καθολική εκκλησία προσέλκυσε τον σύγχρονο κόσμο ή η κυριαρχία του Ιωάννη Παύλου του Β’, όταν αποκαταστάθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις με τις Η.Π.Α. και δημιουργήθηκε η “Ιερή Συμμαχία” για τη διάλυση του κουμμουνισμού. Οποιαδήποτε από αυτές μπορούν να θεωρηθούν ως η πλήρη θεραπεία της θανατηφόρου πληγής. Το μελλοντικό χρονικό πλαίσιο αυτού του σεναρίου όπου “έχουν πέσει πέντε, και είναι ένας…” θα είναι η περίοδος έναρξης του διωγμού, από τη στιγμή που η σύγχρονη εκδήλωση της Βαβυλώνας μεθά “από το αίμα των αγίων” .